Phong cách mới của tân Chủ tịch Cuba Miguel Diaz-Canel

Chủ tịch Cuba Miguel Diaz-Canel (trái) và người tiền nhiệm Raul Castro. Ảnh: Reuters
Phong cách mới của tân Chủ tịch Cuba Miguel Diaz-Canel


Chủ tịch Cuba Miguel Diaz-Canel đã xuất hiện tại không ít sự kiện công khai trong nỗ lực củng cố vị thể lãnh đạo trong 100 ngày đầu tiên nắm quyền.

Kể từ khi lên làm chủ tịch Cuba hôm 19-4, ông xuất hiện trong các cuộc họp với chính quyền nhiều địa phương được phát trên đài truyền hình, chơi bóng rổ với học sinh, lắng nghe nỗi lo của bệnh nhân tại bệnh viện và thăm các nhà máy để tìm hiểu những thách thức họ đối mặt.

"Ông đang ngày càng gần gũi người dân và biết rõ những vấn đề của họ" - ông Lazaro Linares, một người dân 45 tuổi sống tại Havana, nhận định về phong cách lãnh đạo mới của tân chủ tịch Cuba.


Chủ tịch Cuba Miguel Díaz-Canel chụp hình với giáo viên, học sinh trường Armando García. Ảnh: translatingcuba.com

Vào tuần rồi, ông Diaz-Canel công bố nội các mới, trong đó giữ lại 2/3 bộ trưởng thời người tiền nhiệm Raul Castro.

Đáng chú ý, quốc hội Cuba cũng vừa thông qua dự thảo hiến pháp mới, theo đó công nhận sở hữu tài sản cá nhân. Điều này sẽ giúp củng cố hơn nữa lĩnh vực kinh tế tư nhân đang có 12% lực lượng lao động làm việc.

Dự thảo cũng gồm các thay đổi về kinh tế, chính trị và xã hội khác nhằm hiện đại hóa đất nước. Không dừng lại ở đó, tân chủ tịch Cuba cũng bóng gió nói đến nỗ lực thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa các cải cách để cải thiện chất lượng sống của người dân.

Dưới thời Chủ tịch Raul Castro, một số cải cách đã được khởi xướng để khuyến khích lĩnh vực tư nhân, đầu tư trực tiếp nước ngoài trong lúc thúc đẩy các công ty nhà nước hoạt động hiệu quả hơn.

Giờ đây, ông Diaz-Canel đã bổ nhiệm thêm quan chức để xử lý các vấn đề kinh tế trong nước - theo ông William LeoGrande, chuyên gia về Cuba tại Trường ĐH American (Mỹ).


Chủ tịch Cuba Miguel Diaz-Canel chơi bóng rổ tại một trường học. Ảnh: Translatingcuba.com


Một người phụ nữ sử dụng Internet trên điện thoại di động trên đường phố Havana. Ảnh: REUTERS

Một chủ đề kinh tế được ông Diaz-Canel nói đến nhiều là tham nhũng. Kể từ khi nhậm chức, ông Diaz-Canel thường xuyên nhấn mạnh đến sự cần thiết phải chống lại loại tội phạm này dù có ý kiến cho rằng đây chỉ là triệu chứng, không phải nguyên nhân, của những vấn đề kinh tế tại Cuba.

Ngoài ra, trong động thái cho thấy Cuba tiếp tục mở cửa hơn nữa thời ông Diaz-Canel, nước này bắt đầu cung cấp Internet trên điện thoại di động của một số người sử dụng được lựa chọn trước khi mở rộng dịch vụ khắp nước vào cuối năm nay.

Ngay cả trước khi lên làm chủ tịch nước, ông Diaz-Canel là người ủng hộ mạnh mẽ việc tăng cường cung cấp dịch vụ internet và "đưa nội dung cuộc cách mạng lên mạng".

---

XEM LẠI
Quốc hội Cuba thông qua sở hữu tài sản tư nhân

Các đại biểu quốc hội Cuba hôm 22-7 thông qua dự thảo Hiến pháp mới, theo đó công nhận quyền sở hữu tài sản tư nhân bên cạnh các thay đổi về kinh tế, chính trị và xã hội khác nhằm hiện đại hóa đất nước.

Bản dự thảo hiến pháp mới cũng khuyến khích đầu tư nước ngoài, tăng cường hệ thống tư pháp và cải tổ bộ máy chính phủ sâu rộng.

Ngoài ra, nội dung văn kiện này kêu gọi đề ra vị trí thủ tướng, người sẽ chia sẻ quyền lực với chủ tịch nước và có thể đứng đầu Hội đồng Nhà nước và Hội đồng Bộ trưởng.

Trước khi chính thức được thông qua, dự thảo hiến pháp sẽ được phổ biến tại các cuộc họp công khai trên toàn quốc và được bỏ phiếu trong cuộc trưng cầu dân ý – quá trình dự kiến kéo dài nhiều tháng.


Quốc hội Cuba bàn về dự thảo hiến pháp. Ảnh: AP.

Chủ tịch Cuba Miguel Diaz-Canel Bermudez cho biết quá trình phê chuẩn sẽ thống nhất người dân Cuba và nêu bật "nền dân chủ thực sự". Về vấn đề cải cách kinh tế, dự thảo hiến pháp cũng công nhận tính hợp pháp của một số thay đổi thị trường đang được tiến hành, trong đó có vai trò của doanh nghiệp tư nhân.

Theo hãng tin Reuters, Thư ký Hội đồng nhà nước Cuba Homero Acosta khẳng định dự thảo Hiến pháp mới có nội dung thừa nhận kinh tế tư nhân, tạo khuôn khổ pháp lý cho hoạt động của các doanh nghiệp tư nhân vừa và nhỏ, cũng như thu hút thêm đầu tư nước ngoài.

Trong suốt hai nhiệm kỳ trước đó, Chủ tịch Raul Castro đã tiến hành nhiều bước đi nhằm nới lỏng sự quản lý của nhà nước đối với nền kinh tế và mở ra mô hình kinh tế tư nhân quy mô nhỏ và thu hút đầu tư nước ngoài nhiều hơn.

Bản dự thảo hiến pháp mới vẫn nhấn mạnh vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Cuba và mục tiêu xây dựng chủ nghĩa xã hội của nước này. Đáng chú ý, bản dự thảo giới hạn độ tuổi và nhiệm kỳ của chủ tịch nước, trong đó chủ tịch nước phải dưới 60 tuổi ở nhiệm kỳ đầu tiên và không được đảm nhận vị trí này quá hai nhiệm kỳ 5 năm liên tục.

---

Quốc hội Cuba thông qua Hội đồng Bộ trưởng mới

Trong khuôn khổ phiên họp thường kỳ đầu tiên của Quốc hội Cuba nhiệm kỳ khóa IX bắt đầu hôm 21-7, cơ quan lập pháp này đã thông qua bản đề xuất thành viên Hội đồng Bộ trưởng mới do Chủ tịch Hội đồng Nhà nước và Hội đồng Bộ trưởng Cuba Miguel Diaz-Canel đưa ra.

Trong danh sách các vị trí chủ chốt của Hội đồng Bộ trưởng mới, có 2 vị trí phó chủ tịch mới được trao cho bà Ines Maria Chapman Waugh - cựu Chủ tịch Viện Thủy lợi Quốc gia và ông Roberto Morales Ojeda, trước đây là Bộ trưởng Bộ Y tế.

Các vị trí được giữ nguyên gồm có Phó Chủ tịch thứ nhất Salvador Valdés Mesa cùng 3 phó chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng khác là Tư lệnh Cách mạng Ramiro Valdes, Ricardo Cabrisas Ruiz và Ulises Rosales del Toro. Ngoài ra, các vị trí Bộ trưởng Bộ Ngoại giao, Bộ trưởng các Lực lượng Vũ trang Cách mạng và Bộ trưởng Bộ Nội vụ cũng được giữ nguyên.


Người đàn ông tại Havana, Cuba đọc nhật báo Granma ngày 21-7 với bài viết trang đầu mang tựa đề: Chủ nghĩa tư bản sẽ không bao giờ trở lại Cuba Ảnh: REUTERS

Tại kỳ họp, một nội dung khác cũng không kém phần thu hút sự quan tâm của dư luận quốc tế là phiên thảo luận dự thảo Hiến pháp mới dự kiến sẽ lần đầu tiên công nhận sở hữu tư nhân và mở cửa cho hôn nhân đồng tính, trong khi vẫn nhấn mạnh vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Cuba và mục tiêu xây dựng chủ nghĩa xã hội của nước này.

Thư ký Hội đồng nhà nước Cuba Homero Acosta khẳng định dự thảo Hiến pháp mới có nội dung thừa nhận kinh tế tư nhân, tạo khuôn khổ pháp lý cho hoạt động của các doanh nghiệp tư nhân vừa và nhỏ, cũng như thu hút thêm đầu tư nước ngoài.

Ngoài ra, dự thảo Hiến pháp mới giới hạn nhiệm kỳ chủ tịch nước không quá 2 nhiệm kỳ 5 năm liên tiếp. Chủ tịch nước sẽ không còn đứng đầu Hội đồng Nhà nước và Hội đồng Bộ trưởng như trước đây. Thay vào đó, sẽ có chức danh thủ tướng có thể đảm nhiệm vị trí của cả hai cơ quan quản lý cao nhất của Cuba này. Một khi được Quốc hội thông qua, dự thảo Hiến pháp sẽ được đưa ra trưng cầu ý dân.

---

Thay đổi bất ngờ trong hiến pháp mới của Cuba

Cuba sẽ chính thức công nhận tài sản tư nhân lần đầu tiên trong hiến pháp mới với một số thay đổi sâu rộng, truyền thông nước này đưa tin hôm 14-7.

Hiến pháp hiện tại của Cuba vốn chỉ công nhận các tài sản nhà nước, hợp tác xã, nông dân, cá nhân và liên doanh.

Tuy nhiên, những cải cách thị trường của cựu chủ tịch Raul Castro nhằm thúc đẩy kinh tế và phát triển xã hội chủ nghĩa Cuba bền vững hơn, đã đưa hàng trăm ngàn người nước này gia nhập hàng ngũ làm chủ kinh doanh từ năm 2010, trong các hoạt động kinh doanh sở hữu tư nhân mới từ nhà hàng tới salon làm đẹp.


Tân Chủ tịch Cuba Miguel Diaz-Canel. Ảnh: Reuters

Báo Granma của Cuba hôm 14-7 đã công bố bản tóm tắt của hiến pháp mới, nói rằng dự thảo có 224 mục, tăng so với 137 mục trước đó.

Chi tiết dự thảo chưa được công bố. Tuy nhiên, Granma cho hay hiến pháp mới công nhận cả thị trường tự do và tài sản tư nhân. Điều đó có thể đồng nghĩa với sự tăng cường bảo vệ pháp lý cho các doanh nhân Cuba, cũng như các nhà đầu tư nước ngoài dù cho Granma khẳng định hiến pháp mới tái khẳng định kế hoạch trung ương và doanh nghiệp nhà nước là các trụ cột của tổng thể nền kinh tế.

Cũng theo nhấn mạnh của tờ báo, Đảng Cộng sản Cuba sẽ duy trì vai trò lực lượng chính trị chi phối tại nước này.

Theo Reuters, chuyên gia về Cuba tại Trung tâm Dân chủ tại châu Mỹ - trụ sở tại Washington, ông Luis Carlos Battista, cẩn trọng rằng sự thừa nhận tài sản tư nhân không có nghĩa là chính phủ muốn trao cho doanh nghiệp tư nhân vai trò lớn hơn.

Theo phân tích của vị chuyên gia, hồi đầu tuần này, Chính phủ Cuba đã công bố một bộ nguyên tắc thắt chặt kiểm soát với hoạt động kinh doanh tư nhân và tăng đột xuất các khoản phạt có thể tới mức tịch thu tài sản.


Cựu chủ tịch Raul Castro sẽ thông suốt các kế hoạch cải cách. Ảnh: Reuters

Theo Grama, ủy ban chính phủ sửa đổi hiến pháp sẽ đưa dự thảo ra cuộc họp quốc hội vào tuần tới. Sau đó, nó có thể được đưa vào một cuộc trưng cầu dân ý dự kiến được tiến hành sau đó trong năm nay.

Ủy ban nói trên cho ông Castro dẫn đầu.

Tân Chủ tịch Cuba Miguel Diaz-Canel, cũng là thành viên của ủy ban, dự kiến sẽ thông báo hội đồng bộ trưởng của mình tại cuộc họp.

Ngoài giới thiệu vị trí thủ tướng, phân chia vai trò của người đứng đầu nhà nước và đứng đầu chính phủ, hiến pháp mới cũng sẽ quy định giới hạn nhiệm kỳ đối với chủ tịch không quá 2 nhiệm kỳ 5 năm liên tiếp.

Theo NLD (The New York Times, Reuters)