“Chung cư không chồng“ ở Đà Nẵng

Chung cư không chồng là nơi sinh sống của 144 goá phụ.
“Chung cư không chồng“ ở Đà Nẵng


“Chung cư không chồng“ ở Đà Nẵng: Nơi những người phụ nữ đùm bọc, làm tất cả việc của đàn ông kể cả bảo vệ tổ dân phố

Ở Đà Nẵng, có một khu chung cư đặc biệt dành cho những phụ nữ đơn thân mà nhiều người thường gọi với cái tên “chung cư không chồng”. Nơi đây, mỗi mảnh đời là một hoàn cảnh, họ chấp nhận một mình nuôi con, nhìn vào đó là sự cảm thông đến nghẹn lòng…

Chung cư của những người phụ nữ "cùng khổ"

5 giờ chiều, "chung cư không chồng" nhộn nhịp hẳn lên. Vài ba đứa trẻ đang tụ tập chơi đùa, đá bóng, đánh cầu lông; một nhóm bà mẹ đơn thân đang ngồi hàn huyên, tâm sự tại quán nước nhỏ… Có lẽ, do phải nếm trải quá nhiều đắng cay của số phận nên dù cười nói nhưng đôi mắt của những người phụ nữ ấy vẫn đượm một nét buồn xa xăm.

Chung cư không chồng ở Đà Nẵng


Nằm trên đường Kinh Dương Vương (P. Hoà Minh, Q. Liên Chiểu), khu chung cư này khoác lên mình vẻ trầm mặc, yên tĩnh, tách biệt khỏi cuộc sống ồn ào của đô thị xô bồ. Ông Phạm Trung Khảm - Bí thư Chi bộ khu Hòa Phú 5A, P. Hòa Minh, cho biết Chung cư Hòa Phú 5A do hội bảo trợ phụ nữ và trẻ em bất hạnh TP Đà Nẵng làm chủ đầu tư gồm 4 block, với 36 căn hộ, diện tích khoảng 50m2. Mỗi căn hộ được bố trí đầy đủ tiện nghi, khang trang, sạch sẽ nhưng chi phí thuê nhà mỗi tháng chỉ có 100.000 đồng. Số tiền này để đơn vị quản lý có kinh phí sửa chữa khi căn hộ bị hư hỏng sau một thời gian khai thác.


Hơn 10 năm qua, chị Huệ phải một mình nuôi đứa con trai bị động kinh.

"Từ năm 2008, 144 chị em phụ nữ có số phận hẩm hiu, phiêu dạt khắp nơi về Đà Nẵng, đã được chính quyền đưa đến sống tại khu nhà liền kề trên địa bàn. Đến cuối năm 2011, khu chung cư này xây dựng, họ được ưu tiên chuyển về đây sinh sống...", ông Khảm chia sẻ.

Ở chốn này, mỗi gia đình là mỗi cảnh đời khác nhau. Người thì chồng chết, người thì chồng bỏ, người tự túc nuôi con. Suốt hàng chục năm qua, những "thân cò" ấy phải buơn chải đủ nghề để mưu sinh. Cuộc sống của họ thật sự vất vả, lam lũ khi thiếu vắng bóng dáng của người đàn ông.

Chị Dương Thị Huệ (40 tuổi) là một trong những hoàn cảnh khổ nhất ở chung cư này. Không may yêu phải người đàn ông bội bạc, khi chị mang thai cũng là lúc gã bỏ đi biệt tích. Ở cái tuổi quá lứa lỡ thì, cứ ngỡ đứa con nhỏ sẽ là niềm hi vọng, thế nhưng cháu Dương Bình An (13 tuổi) sinh ra đã mắc căn bệnh động kinh và hen suyễn. Hằng ngày, cháu chỉ nằm một chỗ, không nói không cười, thấy gì ăn nấy, khiến lòng người mẹ đau xót.


Dù cuộc sống còn lam lũ, khó khăn, nhưng trong ánh mắt của những người phụ nữ không chồng luôn tràn đầy hy vọng về cuộc sống tốt đẹp hơn.
















Không được học hành, nên những người người phụ nữ ở "chung cư không chồng" đều buôn bán lặt vặt, người ve chai, người bán hàng ăn ngay tại sân chung cư, người đi giúp việc, làm công nhân, bốc vác…

Ròng rã hơn 10 năm trời, chị Huệ gần như vắt kiệt sức lực vì con. Thương con bệnh tật, chị phải nghỉ hẳn việc ở nhà. Hiện 2 mẹ con chỉ biết sống nhờ vào số tiền trợ cấp tật nguyền của cháu An. Thi thoảng, đến ngày rằm, chị lại bế con ra chợ để phụ việc cho một quán chay, kiếm thêm vài đồng mua gạo.

"Lúc trước, tôi còn buôn bán lặt vặt, nhưng từ khi con bệnh, tôi phải ở nhà chăm cháu. Bao nhiêu tiền của cứ đội nón ra đi theo những lần nó nằm viện và những đơn thuốc, nhưng bệnh tình vẫn không thuyên giảm…", chị Huệ nghẹn ngào chia sẻ.

Cùng chung hoàn cảnh như chị Huệ, cô Diện Bích Ngọc (SN 1969) có chồng là sĩ quan quân đội, nhưng không may qua đời vì tai nạn giao thông. Đứa con duy nhất của cô Ngọc cũng bị mắc bệnh bại não bẩm sinh, nên dù đã 23 tuổi nhưng cô gái này vẫn khờ khạo như một đứa trẻ. Suốt 15 năm qua, cô Ngọc phải tất tả làm đủ nghề để kiếm tiền nuôi con.

Chồng mất từ lâu, cô Ngọc phải gồng gánh nuôi cô con gái 23 tuổi bị bại não...

Nhiều năm qua, cô Ngọc vừa phải làm mẹ, vừa phải làm cha và cáng đáng tất cả mọi việc trong nhà.

"Ở cái chung cư này, ai cũng khổ cả chứ đâu riêng gì mình. Thôi thì, cái số nó đã như vậy thì thôi đành chấp nhận thôi chú ạ. Đời tôi chịu khổ quen rồi, chỉ lo nếu sau này chết đi thì không biết ai sẽ lo cho đứa con gái ngô nghê của tôi nữa…", nói đến đây, cô Ngọc ôm chầm con gái vào lòng khóc nức nở.

7 thành viên nữ trong Tổ bảo vệ dân phố

Ở cái chung cư goá phụ này, trước đây những người phụ nữ đơn thân ấy cũng từng tủi thân, chán chường lắm. Họ sống lầm lũi, gần như khép kín lòng mình, nhưng rồi thời gian trôi qua đã xoá nhoà tất cả. Có lẽ, do có điểm chung là cùng mang cái số khổ, và thiếu vắng bàn tay đỡ đần của người đàn ông nên dần dần họ đã mở lòng, sống hoà nhập và yêu thương, đùm bọc lẫn nhau như chị em ruột thịt.

Trong cái thế giới tối tăm ấy, những người phụ nữ quyết tâm giữ mình và cố gắng nuôi dạy con cái nên người. Họ xem con cái như là ánh sáng nơi phía cuối đường hầm của cuộc đời mình, với mong ước chúng lớn lên khỏe mạnh và thành đạt.


Dù vất vả đến đâu, những người phụ nữ này vẫn cố gắng cho con cái đi học để mong có cuộc sống tốt đẹp hơn.


Ở cái chung cư này, mỗi ngày trôi qua, họ đều cảm thấy cuộc sống của mình rất ý nghĩa.

Bị tật nguyền từ nhỏ, chị Hồ Thị Thanh (44 tuổi) ôm con lên đây lúc cháu Hồ Kim Phú chưa cai sữa mẹ; nay cháu đã học lớp 4, lòng người mẹ như nhẹ nhõm và an vui phần nào. Dù phải ngồi xe lăn, nhưng mỗi sáng chị Thanh đều mở tạp hóa bán trước nhà, chiều đến chị bày gánh bánh bột lọc với hy vọng kiếm thêm thu nhập. Thương chị, các chị em hàng xóm thay nhau đưa đón cháu Phú ngày 2 buổi đến trường.

Khoe với chúng tôi những tấm giấy khen của con trai, chị Thanh không giấu nỗi niềm tự hào: "Nó học giỏi lắm, thua thiệt bạn bè về nhiều thứ nhưng năm mô cũng nhận được giấy khen hết. Nó mơ ước sau này sẽ trở thành kiến trúc sư để xây dựng thêm nhiều tòa nhà chung cư dành cho người nghèo đó…", chị Thanh hào hứng nói.


Con cái chăm ngoan, học giỏi là động lực giúp những người phụ nữ đơn thân này vui sống mỗi ngày.

Bây giờ, không chỉ chăm lo tốt cho gia đình, mà nhiều chị em còn tích cực tham gia vào hoạt động xã hội như hội phụ nữ, tổ bảo vệ dân phố… Hiện Tổ bảo vệ dân phố nữ tại "chung cư không chồng" có 7 thành viên. Ngoài giờ đi làm kiếm tiền nuôi con, các chị tự nguyện tham gia tổ bảo vệ dân phố do phường phát động để bảo vệ tình hình an ninh trật tự trên địa bàn.

Cô Nguyễn Thị Thúy Vân (48 tuổi) cho biết, các chị em tham gia tổ BVDP xuất phát từ tinh thần tự nguyện. Làm công việc này, các chị không nhận một đồng trợ cấp; tiền xăng xe, tiền uống nước khi đi làm nhiệm vụ đều do các chị tự bỏ tiền túi ra.

Chồng mất đã hơn 10 năm nay, hiện chị Vân đang sống cùng người mẹ già 75 tuổi và con trai 22 tuổi. Hằng ngày, chị làm giúp việc trong nhà hàng. Những ngày được nghỉ, chị đều tranh thủ thời gian tham gia đi tuần với tổ BVDP, hoặc mỗi khi tổ có việc đột xuất, nếu được huy động thì chị đều lập tức có mặt.


Dù bận rộn việc gia đình, tiền bồi dưỡng không có gì ngoài những bữa ăn đêm sau khi tuần tra, thế nhưng các nữ BVDP ở chung cư goá phụ luôn hào hứng và làm việc đầy trách nhiệm.







Có lẽ vì chung hoàn cảnh, số phận mà ở cái chung cư này chị em sống đoàn kết, yêu thương nhau lắm. Không có của cải vật chất để cho nhau, nhưng các chị có tấm lòng và những lời cảm thông, chia sẻ sâu sắc.

"Khu này toàn phụ nữ lẻ bóng, mấy chị em đùm bọc nhau sống, nhà ai có chuyện gì thì mọi người đều đến giúp. Cuộc sống có khó khăn gì thì chị em đều chia sẻ với nhau. Khi tham gia vào tổ BVDP, tôi chỉ có một mong ước là giữ gìn an ninh trật tự trong khu, để mọi người có giấc ngủ ngon. Công việc này giúp tôi được đi đây đi đó, biết thêm nhiều thứ, chứng kiến nhiều hoàn cảnh gia đình còn khó khăn hơn cả mình. Chừ mà không được tham gia thì lại thấy khó chịu, chân tay lại ngứa ngáy lắm", chị Vân tâm sự.


Hơn 21 giờ, cô Vân trở về nhà, ăn cơm tối một mình nhưng cô vẫn cười rất tươi sau một đêm đi trực cùng các chị em và nghĩ về đứa con trai hiếu thảo của mình sắp cưới vợ...

Cũng là thành viên tích cực của tổ BVDP, chị Đoàn Quý Thảo (43 tuổi) cho biết, gia đình chị được chuyển về chung cư này từ năm 2014. Không chồng, hằng ngày chị phải làm phụ hồ để có tiền nuôi con ăn học, nhưng cuộc sống vẫn thiếu thốn trăm bề.

"Lúc mấy mẹ con dắt díu nhau về đây, trong tay tôi không có lấy một thứ tài sản gì, kể cả bộ bàn ghế, bữa đói bữa no, rồi phải trốn nợ. Rồi qua năm tháng, tôi cũng trả được một khoảng nợ nần, sắm sữa được tivi, tủ lạnh, rồi nuôi con ăn học đàng hoàng. Năm nay con gái tôi vừa thi đậu đại học, dù biết là sẽ vất vả hơn rất nhiều nhưng tôi sẽ cố gắng để lo cho nó có tương lai tốt đẹp hơn…", chị Thảo trải lòng.

---

Đêm cô quạnh ở 'chung cư không chồng'

Hơn 140 phụ nữ không chồng, góa chồng, ly hôn được thành phố Đà Nẵng gom về một khu chung cư đã 7 năm qua.

Sẩm tối, quán bánh bèo của bà Huỳnh Thị Lan (58 tuổi) nằm giữa 4 dãy nhà ở chung cư Hòa Phú 5A (Liên Chiểu, Đà Nẵng) thoát khỏi cảnh cô quạnh, khi mấy người phụ nữ cũng là dân cư ở đây, người làm công nhân, nhặt ve chai, rửa chén bát thuê... tan làm, ngồi lại tán chuyện, dù chẳng ai ăn uống gì.

Bỗng, tiếng chuông điện thoại rung lên. Một phụ nữ chừng 60 tuổi móc ra chiếc điện thoại cục gạch cũ sờn. Nghe xong, giọng bà trầm xuống: "Con trai vừa gọi điện xin tiền ăn, nhưng trong người tôi chẳng còn đồng nào. Tiền bán ve chai đem đóng tiền nhà hết 500 nghìn, tôi với con gái nhịn ăn 3 ngày rồi".

Bốn người phụ nữ nhìn nhau, im lặng thở dài.

Tách mình khỏi náo nhiệt trên đường Kinh Dương Vương gần đó, 4 khối chung cư đượm vẻ hiu quạnh, dù lác đác cũng có vài đứa trẻ chạy nhảy, cũng có hàng quán. Nơi đây có 144 phụ nữ không chồng, góa chồng, ly hôn đang sinh sống, nên thường được gọi là "chung cư không chồng".

Ông Phạm Trung Khảm (Bí thư chi bộ khu chung cư Hòa Phú 5A) cho biết, chung cư được ông Nguyễn Bá Thanh (cố chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng) đề xuất và quyên góp xây dựng từ 2008. Năm 2011, chung cư đi vào hoạt động, tập hợp phụ nữ đơn thân từ khắp mọi ngóc ngách trên địa bàn thành phố và các tỉnh lân cận về ở với giá thuê chỉ từ 500 nghìn đồng. Đến nay có hơn 200 hộ sinh sống.

Lê những bước chân nặng nề trở về nhà ở tầng 5, bà Trần Thị Thương (57 tuổi) quờ quạng trong bóng tối vì đôi mắt bị đục thủy tinh thể trở nặng.

Một mình lầm lũi, bà chẳng thiết ăn uống. Nếu như trước đây bà thường ăn gạo trừ bữa, thì nay là cơm nguội thường xuyên.

Trong ngày bà phụ bưng bê ở một quán nước. Đôi mắt kèm nhèm, nhiều lần bà bị mắng do làm vỡ ly hoặc bưng mất cốc khách chưa uống. Xong việc ở quán, bà nhận đi đổ rác cho mấy hộ trong khu, được người ta cho vài nghìn.

Bà Thương sinh được 4 con, nhưng hai người chết yểu, một người con gái vì nghèo quá mà cho người ta nuôi, người con trai phải gửi vào trại trẻ mồ côi. Còn chồng đã bỏ bà từ hơn 20 năm trước.


Bà Thương cũng không có nghề nghiệp ổn định. Mãi tới khi về sống ở "chung cư không chồng", bà mới dành dụm được chút ít đón người con từ trại trẻ mồ côi ra, cũng như làm bàn thờ cho hai con đã mất.

Từ năm 2011 về đây, bà không còn phải chịu cảnh màn trời chiếu đất, không còn những bữa ăn gạo sống khiến bụng trương phình. Hai năm trước, bà làm hồ sơ xin lại con trai từ trại trẻ mồ côi, sau đó lo cho con đi nghĩa vụ. Hiện bà cũng cố dành dụm để khi con ra quân sẽ được đi học nghề.

Vài tháng trước bà mới làm được bàn thờ cho hai con đã mất từ lâu. Bận ấy người ta cho cái khung sắt, còn bà mua thêm tấm kính 300.000 nghìn đồng. "Không có tiền lập bài vị, lập nên cũng không mua được hương hoa, đồ cúng. Nhưng việc này như khúc xương, khiến tôi không nguôi. Giờ có bàn thờ rồi, mắt lại kém, lần mò thắp nhang cũng khó", bà nói.

Vài năm nay, ý nghĩ tìm con gái cũng trở lại trong tâm trí bà, nhưng rồi cũng chỉ biết day dứt trong lòng. Bà nói thêm: "Hồi đó nhà ở biển, nước gạo, nước sôi gì cũng cho con uống vì không có sữa, thế nên phải đem cho người khác nuôi. Giờ đỡ hơn trước là có cái nhà, nhưng con gái cho rồi không biết đường nào tìm".

Cũng trong cảnh góa sống một mình, cuộc sống bà Mực (55 tuổi) lam lũ không kém.

Nay, gánh xôi của bà bị ế. Thân hình gầy gò, lưng còng, mắt đục, chậu xôi hơn 20 kg còn chưa vơi không thể trụ được trên cánh tay, khiến bà suýt ngã. Thế mà, mỗi ngày người phụ nữ đó phải lên xuống 200 bậc thang ít nhất 6 lần.

"Người yếu, buổi sáng mang thau xôi xuống, tôi như mất hết sức sống, đi lên không nổi. Dạo này nắng nóng bán ngày nào cũng ế, kiếm lon gạo cũng không ra", bà thở dài. Trong căn phòng có độc một chiếc tivi mua 100.000 đồng là đáng giá.


Ngày bà Mực leo cầu thang 6 lượt với cơ thể già yếu, mắt mờ để bán xôi gà.

Tay chân bị co rút, bà Liên (58 tuổi) còn đau đớn hơn vì con gái bị mắc bệnh thần kinh và động kinh, lúc không làm chủ được bản thân thì xé quần áo, quăng đồ đạc, lúc bình thường cũng chẳng làm gì được, có thể té ngã bất cứ lúc nào.

"Mẹ giá con côi, ở đây chị em ai cũng nghèo khổ hết. Nhà nước quan tâm được cái gì thì nhờ cái nấy thôi", bà tâm sự. Trước đây một ngày bà đi làm thuê cũng được 50 nghìn. Song giờ có tuổi nên không làm được nhiều như trước. Hàng ngày hai mẹ con có gì ăn đó, chứ hiếm khi có một bữa cơm tử tế.

Con gái lúc tỉnh lúc mê, bà Liên cũng chẳng có người để trò chuyện cho qua những đêm cô quạnh, chỉ có tiếng kinh Phật réo rắt khắp không gian.

Đã tròn 7 năm từ khi những người phụ nữ không chồng về chung dãy nhà giá rẻ sinh sống.

Dù nhiều gia đình đã vượt qua được khó khăn, vẫn còn những nhà chưa thoát khỏi cảnh túng quẫn. Theo bà Ngô Thị Cẩm (58 tuổi, tổ trưởng tổ dân phố), 90% cư dân ở đây đều ở độ tuổi trên 40, họ đa số là những người không được ăn học đàng hoàng nên không có nghề nghiệp ổn định. Không có chồng chia sẻ cuộc sống, nhiều người còn có thêm bệnh tật, đời sống khổ sở.

Bà Cẩm cho biết, tiền thuê nhà ở chung cư này trước đây trung bình là 100 nghìn, tùy vị trí căn hộ. Từ 2015, tiền thuê nhà đã tăng lên 500 nghìn chưa tính điện nước, thực sự trở thành gánh nặng với nhiều gia đình khó khăn.


Những người phụ nữ không chồng từ khắp nơi được gom về, tạo nên một cộng đồng dân cư tại Đà Nẵng.

8h30' tối, hàng quán còn nhiều cũng phải dọn dẹp vì chung cư đóng cửa. Bà Lê Thị Gái (55 tuổi) còn nguyên nồi trứng vịt lộn đầy ắp nghi ngút khói. "Bán hết 30 trứng này lời được 30 nghìn, đêm nay tôi chỉ bán được 4 trứng", bà tâm sự.

Quán bánh bèo của bà Lan cả tiếng không có khách. Người đến ngồi chỉ để kể những câu chuyện cũ mãi không có hồi kết. Đó là những khoản nợ, là cảnh góa bụa, đơn côi... Bà Lan nửa đùa nửa thật: "Không có tiền mua dù để che mưa che nắng, có tiền mua cũng không ai giúp bung dù, đóng dù. Sợ với đôi chân đầy bệnh xương khớp này, gió nổi lên chắc người cũng bay mất".

Đến mùa mưa rồi, bà và nhiều người khác chỉ có nước đi làm thuê chứ buôn bán được gì...

Theo Int &: KTS.Hạ Ngọc Tễ