Lý do ông Trump có ba hộ chiếu

Hộ chiếu ngoại giao với bìa đen đặc trưng của Mỹ. Ảnh: CNN.
Lý do ông Trump có ba hộ chiếu


Từng là tổng thống Mỹ, ông Trump được cấp hộ chiếu ngoại giao, hộ chiếu công vụ, bên cạnh hộ chiếu phổ thông bình thường, nhưng cả ba đều bị FBI thu giữ.

Cựu tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 15/8 thông báo trên mạng xã hội Truth Social rằng các đặc vụ Cục Điều tra Liên bang (FBI) đã thu ba cuốn hộ chiếu của ông khi khám xét dinh thự Mar-a-Lago tuần trước.

Hiện chưa rõ lý do FBI tịch thu hộ chiếu của ông Trump, nhưng việc một cựu tổng thống Mỹ sở hữu nhiều hơn một hộ chiếu không phải hiếm.

Từng là tổng thống Mỹ, ông Trump sở hữu hộ chiếu ngoại giao. Đây là loại hộ chiếu được chính phủ Mỹ cấp cho những người ra nước ngoài thực hiện các nhiệm vụ thay mặt chính phủ liên bang. Hộ chiếu ngoại giao có bìa màu đen, đã được cấp cho khoảng 80.000 người Mỹ.

Hộ chiếu ngoại giao được cấp cho tổng thống Mỹ, các thành viên trong gia đình của ông cũng như một số quan chức cấp cao và nhân viên ngoại giao nhất định. Hộ chiếu ngoại giao cấp cho ông chủ Nhà Trắng có thêm dòng chữ "Người mang hộ chiếu này là tổng thống Mỹ".

Khi tổng thống Mỹ công du nước ngoài, một nhóm trợ lý từ Bộ Ngoại giao thường cầm hộ chiếu ngoại giao của ông và xử lý thủ tục nhập cảnh với nước chủ nhà.

Mặc dù hộ chiếu ngoại giao không được sử dụng cho mục đích du lịch, các tổng thống Mỹ vẫn được phép giữ những cuốn hộ chiếu này kể cả khi đã rời nhiệm sở. Tuy nhiên, chúng chỉ có giá trị trong vòng 5 năm, nên nhiều khả năng cuốn hộ chiếu ngoại giao của ông Trump đã hết hạn.

Hộ chiếu ngoại giao chỉ có giá trị cho các nhiệm vụ ngoại giao, nên những người có hộ chiếu này như ông Trump có thể có thêm hộ chiếu phổ thông. Đây là loại hộ chiếu có bìa màu xanh đã được cấp cho khoảng 44 triệu người Mỹ và không kèm theo các đặc quyền.

Hộ chiếu thứ ba mà ông Trump đề cập có thể là hộ chiếu công vụ, có màu hạt dẻ, được cấp cho các quan chức chính phủ Mỹ. Đó cũng có thể là cuốn hộ chiếu của nước khác, nhưng không rõ liệu cựu tổng thống Trump có hai quốc tịch hay không.

Hộ chiếu công vụ thường được cấp cho những quan chức ra nước ngoài thực hiện nhiệm vụ của chính phủ mà không thuộc phái đoàn ngoại giao, như các binh sĩ tại ngũ và thành viên gia đình họ. Khoảng 400.000 người Mỹ đã được cấp hộ chiếu công vụ.

Các đặc vụ FBI hôm 8/8 khám xét dinh thự Mar-a-Lago của cựu tổng thống Trump ở Palm Beach, Florida. Thẩm phán ở Florida hôm 12/8 công khai lý do FBI lục soát là họ nghi ngờ có hành vi vi phạm Đạo luật Gián điệp, cấm lưu trữ thông tin quốc phòng và phạm luật về cấm phá hủy, che giấu hoặc làm sai lệch hồ sơ.

Mỹ chia thông tin mật thành ba cấp độ từ thấp đến cao là Mật (Confidential - C), Bí mật (Secret - S) và Tối mật (Top Secret - TS). Nếu bị rò rỉ, thông tin ở các cấp độ này có thể gây "thiệt hại", "thiệt hại nghiêm trọng" và "thiệt hại cực kỳ nghiêm trọng" cho an ninh quốc gia.

Trong số tài liệu các đặc vụ FBI thu được từ dinh thự Mar-a-Lago có 11 tài liệu mật, trong đó có ba tài liệu được phân loại "Mật", ba tài liệu "Bí mật", 4 tài liệu "Tối mật" và một tài liệu "Tối mật và Nhạy cảm".

Ba cuốn hộ chiếu của ông Trump không thuộc danh sách các tài liệu bị thu giữ được FBI công bố cuối tuần trước, theo yêu cầu của Bộ Tư pháp Mỹ, nhưng chúng có thể nằm trong 26 thùng hồ sơ mà các đặc vụ mang đi khỏi dinh thự. Phát ngôn viên FBI từ chối bình luận về thông tin này.

---

Mỹ phân loại tài liệu mật thế nào?

Chính phủ Mỹ có một hệ thống phân loại theo ba cấp để bảo vệ các thông tin có thể ảnh hưởng đến an ninh quốc gia nếu bị rò rỉ.

Thẩm phán liên bang Florida, người ra lệnh khám xét dinh thự của cựu tổng thống Mỹ Donald Trump, ngày 12/8 yêu cầu công khai tài liệu cùng bản kiểm kê những thứ bị tịch thu khi đặc vụ Cục Điều tra Liên bang (FBI) khám nhà ông Trump hôm 8/8. Trong số tài liệu các đặc vụ FBI thu được có ba tài liệu "Mật", ba tài liệu "Bí mật", 4 tài liệu "Tối mật" và một tài liệu được phân loại là "Tối mật và Nhạy cảm".

Thông tin mật là loại tài liệu được chính phủ Mỹ hoặc một cơ quan đánh giá là nhạy cảm với an ninh quốc gia, cần hạn chế và kiểm soát tiếp cận. Đó có thể là thông tin về hoạt động tình báo, quan hệ đối ngoại, kế hoạch quân sự hay chương trình hạt nhân.

Mỹ chia thông tin mật thành ba cấp độ từ thấp đến cao là Mật (Confidential - C), Bí mật (Secret - S) và Tối mật (Top Secret - TS). Nếu bị rò rỉ, thông tin ở các cấp độ này có thể gây "thiệt hại", "thiệt hại nghiêm trọng" và "thiệt hại cực kỳ nghiêm trọng" cho an ninh quốc gia Mỹ.

Trong hạng Tối mật còn có một cấp là SCI - "thông tin phân vùng nhạy cảm", áp dụng với những thông tin nhất định từ các nguồn tình báo và chỉ nhóm nhỏ cá nhân đặc biệt được tiếp cận.


Danh sách các vật phẩm tịch thu từ dinh thự Mar-a-Lago của cựu tổng thống Donald Trump, trong đó có các tài liệu được phân loại là Tối mật, được công bố ngày 12/8. Ảnh: Reuters.

Một số chỉ định khác sẽ đi kèm với tài liệu nhóm Bí mật và Tối mật để hạn chế truy cập rõ ràng hơn. Ví dụ, Thông tin Thiết kế Vũ khí Hạt nhân Quan trọng là một chỉ định với tài liệu mật liên quan thiết kế và vận hành vũ khí hạt nhân. Một cá nhân phụ trách vấn đề chống phản loạn sẽ không được tiếp cận Thông tin Thiết kế Vũ khí Hạt nhân Quan trọng, dù người này vốn có quyền truy cập thông tin tối mật.

Ngoài ra, một số thông tin được coi là mật nhưng không quá nhạy cảm. Ví dụ, năm 2010, tổng thống khi đó là Barack Obama đã giải mật thông tin về số lượng vũ khí hạt nhân trong kho vũ khí của Mỹ.

Tổng thống Mỹ đương nhiệm có thể tiếp cận bất cứ tài liệu mật nào và ra quyết định giải mật.

Một văn bản có thể chứa những thông tin được phân loại theo các cấp khác nhau, hay thậm chí chưa phân loại. Từng đoạn trong đó sẽ được đánh dấu để xác định, ví dụ như "U" là "chưa phân loại"(Unclassified), hoặc C, S, TS. Cách tiếp cận này giúp dễ xác định và loại bỏ phần nhạy cảm để những phần ít nhạy cảm hơn có thể được chia sẻ.

Tài liệu mật cần được xử lý theo quy trình bảo vệ tính toàn vẹn và bảo mật cho thông tin bên trong. Việc này bao gồm đặt tài liệu trong két sắt hoặc một kho chứa được cấp phép khi không ai dùng đến. Nếu cần chuyển tài liệu từ nơi này đến nơi khác, nhân viên phải tuân thủ các quy trình an ninh.

Thông tin mật có thể được đưa ra khỏi cơ sở lưu trữ trong quá trình làm nhiệm vụ nhưng việc mang tài liệu về nhà là bị cấm.


Cựu tổng thống Mỹ Donald Trump bên ngoài Tháp Trump ở thành phố New York ngày 10/8. Ảnh: AFP.

Trong lệnh khám xét nhà Trump được công bố, các công tố viên viện dẫn ba luật liên bang là mục 793, 2071 và 1519 trong bộ luật hình sự Mỹ.

Mục 793, còn được gọi là Đạo luật Gián điệp, ngăn chặn việc sở hữu trái phép thông tin quốc phòng mà không đề cập đến việc đó có phải là thông tin mật hay không. Mỗi hành vi vi phạm có thể bị phạt tới 10 năm tù.

Mục 2071 và 1519 quy định việc che giấu hoặc tiêu hủy các tài liệu chính thức của Mỹ là bất hợp pháp, với mức phạt tối đa lần lượt là ba năm và 20 năm tù.

Cựu tổng thống Trump đã gọi cuộc khám xét của FBI là "săn phù thủy" và khẳng định toàn bộ tài liệu đã được giải mật. "Họ không cần phải tịch thu bất cứ thứ gì. Họ có thể lấy các tài liệu này bất cứ khi nào mà không cần chơi trò chính trị và xông vào Mar-a-Lago", ông Trump viết.

Nguồn: Mỹ phân loại tài liệu mật thế nào?