.Bài viết KTĐN
Cô tôi
Góc đường Đinh Tiên Hoàng sẽ được đặt lại tên Lê Văn Duyệt, bên trái là lăng đức Tả quân Lê Văn Duyệt (lăng Ông Bà Chiểu), Q.Bình Thạnh, TP.HCM - Ảnh: T.T.D.
Ủng hộ đặt lại tên đường Lê Văn Duyệt ở TP.HCM
TP.HCM có thể sẽ có lại tên đường Lê Văn Duyệt, khởi đi từ đề xuất của ban quý tế lăng Ông Bà Chiểu hồi năm ngoái: đặt lại tên đường đức Tả quân trên đoạn đường Đinh Tiên Hoàng từ cầu Bông đến đường Phan Đăng Lưu.
Hiện ý tưởng này được lãnh đạo TP đồng thuận và UBND quận Bình Thạnh đang tổ chức lấy ý kiến người dân nơi có tuyến đường đi qua.
Theo ông Trần Văn Sung (phó ban quản lý, trưởng ban quý tế lăng đức Tả quân Lê Văn Duyệt), hầu hết người dân trên tuyến đường dự định đặt tên Lê Văn Duyệt đều đồng ý với sự thay đổi này.
Nhìn lịch sử khách quan hơn
Với cái nhìn đồng thuận, TS Nguyễn Thị Hậu cho rằng: "Tên đường phố phản ánh lịch sử - văn hóa của quốc gia nói chung và của TP ấy nói riêng, bao gồm các yếu tố đặc trưng của địa lý tự nhiên, tên nhân vật, sự kiện lịch sử, văn hóa...
Tên đường phố ở đô thị còn cho biết những đặc trưng riêng của nơi đó vì phản ánh lịch sử, sự nhận thức và ứng xử với quá khứ. Đó còn là "vốn văn hóa" riêng biệt, độc đáo dần trở thành di sản văn hóa. Việc đặt tên đường phản ánh chính quyền đô thị đã góp phần bảo tồn di sản lịch sử - văn hóa như thế nào".
Còn nhà nghiên cứu lão thành Nguyễn Đình Tư nhận xét rằng chính quyền đặt lại tên đường Lê Văn Duyệt là việc làm đúng.
"Vì hồi trước, quan niệm chính trị của mình đối với Gia Long Nguyễn Ánh và Tây Sơn có hơi chênh lệch, khi đánh giá vai trò những người có công với đất nước nhưng hễ thân với nhà Nguyễn đều bị gạt ra ngoài hết cả.
Bây giờ có quan điểm nhìn lại lịch sử một cách khách quan và công tâm hơn, vậy thì nhân vật Lê Văn Duyệt là người rất xứng đáng được đặt tên cho một con đường của TP" - ông Nguyễn Đình Tư khẳng định.
Theo ông Trần Văn Sung, trong bản đề xuất đặt lại tên đường Lê Văn Duyệt có nêu 5 lý do, trong đó đáng chú ý là lý do nêu nghệ thuật đặt tên cần chú ý xếp đặt theo cụm tên đường có điểm chung để người dân dễ nhớ: Ở khu vực xung quanh chợ Bà Chiểu có các đường mang tên vị quan trong triều Nguyễn như: Lê Quang Định, Trịnh Hoài Đức, Ngô Nhân Tịnh, Phan Bội Châu, Phan Chu Trinh, Võ Trường Toản, Bùi Hữu Nghĩa... Việc đặt lại tên đường Lê Văn Duyệt tại nơi đây là rất khoa học, tạo thành một cụm để người dân dễ nhớ, dễ truy tìm.
Việc đặt tên đường phản ánh chính quyền đô thị đã góp phần bảo tồn di sản lịch sử - văn hóa như thế nào.
TS Nguyễn Thị Hậu
Đóng góp cho phát triển văn hóa
Bản thân TS Nguyễn Thị Hậu cũng cho rằng việc đặt lại tên đường Lê Văn Duyệt ở đây là "hợp lý hợp tình", bởi từ trước năm 1975 đoạn đường này cũng mang tên Lê Văn Duyệt (thuộc Gia Định, còn có đường Lê Văn Duyệt ở Sài Gòn nay là đường Cách Mạng Tháng 8).
Hơn nữa, việc đặt tên đường phố còn có ý nghĩa giáo dục lịch sử. Theo nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư, ở phương diện thay mặt triều đình coi sóc nhân dân vùng đất mới phương Nam, Lê Văn Duyệt có công rất to lớn ở cả hai mặt: "Thứ nhất, ở mặt nội trị, ông cai quản vùng Gia Định (và nói chung cho cả Nam Bộ) trong thời gian gần 20 năm yên ổn, dân chúng làm ăn bình yên, trộm cướp trong vùng đều bị ông trừng trị hết cả;
Thứ hai, về ngoại giao, ông giữ được thể diện quốc gia khi ông tiếp các đoàn người nước ngoài đến Gia Định bang giao. Thậm chí có trường hợp khi trở về họ viết bài ca ngợi ông nữa (như trường hợp một viên thuyền trưởng người Anh đến Gia Định gặp Lê Văn Duyệt xong về viết bài khen trên báo), như thế là xứng đáng lắm".
Từ cái nhìn của nhà nghiên cứu tâm thức dân gian, ông Huỳnh Ngọc Trảng ghi nhận đức Tả quân Lê Văn Duyệt là người hâm mộ hát bội và ông chính là người có công đỡ đầu cho các đoàn hát, kép hát Nam Kỳ thời đó có điều kiện sinh hoạt và phát triển.
"Như vậy là ông có đóng góp trong cả việc phát triển văn hóa cho xứ này" - ông Huỳnh Ngọc Trảng nhận định.
Nhưng quan trọng hơn cả ở cuộc đời của đức Tả quân có lẽ chính từ sự kiện nổi dậy của Lê Văn Khôi sau khi Lê Văn Duyệt mất, gây ra mối họa khiến cho Lê Văn Duyệt bị xiềng mả.
Theo ông Huỳnh Ngọc Trảng, tình trạng như vậy được người dân xếp vào oan ức, cùng với quan niệm oan hồn không siêu thoát, rồi dẫn đến việc lăng Ông hiển linh, huyền bí. Nên vì vậy mà người dân Bình Hòa - Bình Thạnh kính ngưỡng thờ phụng ông rất nghiêm cẩn từ đó cho đến ngày nay.
TS Nguyễn Thị Hậu còn nhìn thấy ở lý do Lê Văn Duyệt được người dân tôn kính, thờ cúng nghiêm cẩn, liên tục, lâu dài không chỉ vì những công lao của ông mà còn vì ông là một vị đại thần chính trực. Điều này cũng được nhà nghiên cứu Huỳnh Ngọc Trảng bổ sung rằng: Sự thay đổi trong nhìn nhận lịch sử của chính quyền như vậy chính là điều mà người dân mong muốn.
"Nó là sự đổi mới cụ thể trong tư duy và nhận thức của chính quyền, từ đây người dân có thể hi vọng sẽ còn có những đổi mới "rờ thấy được" như vậy nữa. Và tên đường dùng tên ai, quan trọng ở chỗ hành trạng người đó phải có cái gì đó hơn hẳn người dân bình thường, để từ đó trở thành một biểu tượng, một giá trị để người đời sau nương theo đó và lấy đó làm gương".
12 địa phương ở phía Nam có tên đường Lê Văn Duyệt
Trong bản đề nghị đặt lại tên đường Lê Văn Duyệt của ban quản lý, ban quý tế lăng đức Tả quân Lê Văn Duyệt có nêu thông tin hiện nay tại các tỉnh thành phía Nam có ít nhất 12 địa phương đã đặt tên đường Lê Văn Duyệt, bao gồm: Vĩnh Long, Bà Rịa - Vũng Tàu, Đà Nẵng, Bạc Liêu, Bình Phước, An Giang, Bình Thuận, Đồng Nai, Tiền Giang (TP Mỹ Tho và thị trấn Cái Bè), Bình Dương (thị trấn An Thạnh và thị trấn Lái Thiêu).
Theo ông Hoàng Nghị - trưởng Phòng di sản Sở Văn hóa và thể thao TP.HCM, thành viên Hội đồng đặt, đổi tên đường, sau khi quận Bình Thạnh tổ chức lấy ý kiến người dân nơi tuyến đường đi qua, hội đồng sẽ tập hợp lại, làm văn bản bao gồm cả bản vẽ tuyến đường, vị trí giới hạn điểm đầu điểm cuối... rồi gửi về Sở Văn hóa và thể thao.
Sở sẽ trình sang ủy ban, rồi Hội đồng đặt, đổi tên đường sẽ xem xét, sau đó báo cáo UBND TP, UBND TP xem xét xong sẽ trình qua HĐND TP. Nếu HĐND TP thông qua thì UBND TP sẽ ra quyết định đặt tên đường theo đúng quy trình của nghị định 91 của Thủ tướng Chính phủ.
XEM THÊM
Thăng trầm 'Tả quân chi ấn' của Bình Tây tướng quân Lê Văn Duyệt
Thông tin về chiếc ấn đồng của tả quân Lê Văn Duyệt vừa được UBND TP.HCM đề xuất công nhận là bảo vật quốc gia gợi lại câu chuyện thăng trầm của một hiện vật cực quý giá.
Lăng Ông (Bà Chiểu) tức là lăng thờ Ông, nằm ở khu vực gọi là Bà Chiểu, có tên chữ là Thượng Công miếu, là khu đền và mộ của tả quân Lê Văn Duyệt tại Q.Bình Thạnh, TP.HCM - Ảnh: QUANG ĐỊNH
... Có thể nói Lê Văn Duyệt là một tài năng lớn về chính trị, kinh tế, quân sự và trong các tư duy chiến lược của Lê Văn Duyệt có sự kế thừa từ các anh hùng dân tộc trước đó. Điều đó, nếu là có thật, nên được đánh giá cho khách quan...
Trích phát biểu của cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt trong tọa đàm về Lê Văn Duyệt, do tạp chí Xưa & Nay tổ chức vào năm 2000 tại TP.HCM
Với vị trí ấn lệnh Tả quân trong cơ cấu quân đội của chúa Nguyễn Ánh, chiếc ấn của Lê Văn Duyệt là hiện vật gắn liền công đức tiền nhân với mảnh đất phương Nam...
20 năm ấn mới về đến Bảo tàng TP.HCM
Câu chuyện bắt đầu cách nay tròn 36 năm, vào năm 1981, một người dân là Nguyễn Văn Minh khi đào đất trong vườn nhà ở xã Hương Vinh, huyện Hương Trà, TP Huế đã phát hiện chiếc ấn đồng, trên lưng ấn có khắc dòng chữ "Tả quân chi ấn" với nét chữ chân phương. Sau đó, một trong những người tiếp cận sớm nhất với hiện vật này là TS Nguyễn Hữu Thông. Thông qua tạp chí Xưa & Nay, giới nghiên cứu khoa học tại TP.HCM biết đến chiếc ấn Tả quân và ngay từ đầu đã có người đặt vấn đề đó là ấn của Lê Văn Duyệt.
Từ đó mới có những cuộc tiếp xúc "từ Nam ra Huế" để nghiên cứu và tìm hiểu chiếc ấn. Khi giới nghiên cứu kết luận đây là chiếc ấn của Tả quân Lê Văn Duyệt, Bảo tàng TP.HCM quyết định xin được nhượng lại.
Dầu vậy, công cuộc tìm hiểu và thương thảo kéo dài suốt 20 năm, mãi đến năm 2001 chiếc ấn đồng "Tả quân chi ấn" mới được đưa về Bảo tàng TP.HCM.
Lê Văn Duyệt là người "Xuất tích cương lệ" (lời vua Minh Mạng), hùng dũng, cứng cỏi, có đảm lược, quyết đoán, một danh tướng, một chính trị gia sắc sảo của triều Nguyễn, có công lao không nhỏ đối với việc giữ yên bờ cõi phía Nam của Tổ quốc ta hồi những thập niên đầu thế kỷ 19.
Tiến sĩ Nguyễn Minh Tường nhấn mạnh tại tọa đàm "Lê Văn Duyệt với vùng đất Nam Bộ" do tạp chí Xưa & Nay tổ chức năm 2000 ở TP.HCM
Ấn đồng Tả quân chi ấn của đô thống chế tả quân Dinh Thần sách Lê Văn Duyệt được trưng bày tại Bảo tàng TP.HCM - Ảnh: QUANG ĐỊNH
Xứng đáng bảo vật quốc gia
Theo Bảo tàng TP.HCM, căn cứ khoản 21 điều 1 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật di sản văn hóa (năm 2009) quy định các tiêu chí bảo vật quốc gia phải có, ấn "Tả quân chi ấn" đang được lưu giữ tại Bảo tàng TP.HCM đáp ứng được ba tiêu chí:
Là hiện vật gốc độc bản: Ấn "Tả quân chi ấn" của khâm sai chưởng tả quân Bình Tây tướng quân Lê Văn Duyệt là 1 trong 5 ấn được vua Gia Long cho đúc để ban tặng 5 vị chưởng quân đứng đầu ngũ quân thời bấy giờ là tiền quân - tả quân - hữu quân - trung quân - hậu quân. Cho đến nay, chỉ chiếc ấn Tả quân này còn lại trong số 5 ấn được vua Gia Long ban tặng.
Là hiện vật có hình thức độc đáo: Ấn thể hiện trình độ kỹ thuật đúc đồng buổi đầu thời Gia Long, nét chữ chân khắc trên thân khảm bạc, phần núm ấn với đầu và thân lân có hoa văn trang trí vân thủy ba, đao lưỡi và khắc vạch, việc đúc chiếc ấn mang hình con lân dành cho các tướng đứng đầu quân đội thời Gia Long.
Và thứ ba là ấn "Tả quân chi ấn" có giá trị liên quan đến nhân vật lịch sử là tả quân Lê Văn Duyệt, người có công lớn trong việc xây dựng và phát triển vùng đất Nam Bộ.
Cùng với quá trình phục vụ công chúng và giới nghiên cứu từ lúc về với Bảo tàng TP.HCM, dịp này, nếu ấn đồng của tả quân Lê Văn Duyệt được công nhận là bảo vật quốc gia, không chỉ giá trị hiện vật mà bản thân nhân vật lịch sử Lê Văn Duyệt một lần nữa được tôn vinh trong lòng công chúng hôm nay.
Du khách xem ấn đồng Tả quân chi ấn của đô thống chế tả quân Dinh Thần sách Lê Văn Duyệt được trưng bày tại Bảo tàng TP.HCM - Ảnh: QUANG ĐỊNH
Nhiều hiện vật quý chưa được công nhận
UBND TP.HCM vừa đề nghị Bộ Văn hoá, thể thao và du lịch xét công nhận 14 hiện vật của Bảo tàng Mỹ thuật và Bảo tàng TP.HCM là bảo vật quốc gia, trong đó có ấn đồng "Tả quân chi ấn" của đô thống chế tả quân Dinh Thần sách Lê Văn Duyệt, bộ sưu tập khuôn in tín phiếu, tiền giấy (gồm 12 hiện vật), tranh sơn mài Thanh niên thành đồng của họa sĩ Nguyễn Sáng...
Hiện VN có 118 hiện vật được công nhận là bảo vật quốc gia.
Trong số bảo vật được công nhận có rất nhiều hiện vật được phát hiện tình cờ, chủ yếu do người dân đào được trong lòng đất hoặc trục vớt được ở dưới nước.
Có điều đáng buồn, dù bảo vật quốc gia là danh hiệu được công nhận giá trị ở tầm mức cao quý nhất, song trên thực tế nhiều đơn vị sở hữu vẫn chưa có hình thức nào để tôn vinh và phát huy giá trị cao quý ấy.
Hầu hết bảo vật quốc gia được công nhận đều đang thuộc sở hữu của cơ quan nhà nước, nhất là các bảo tàng và một số ít thuộc các di tích lịch sử văn hóa.
Trong khi đó, các nhà chuyên môn nhận xét hiện có rất nhiều hiện vật nằm trong các bộ sưu tập tư nhân rất xứng đáng là bảo vật quốc gia.
Song vì nhiều lý do, nhất là sự ràng buộc của luật pháp về mặt chuyển nhượng và chế độ bảo quản, mà những hiện vật này vẫn chưa được lập hồ sơ đề nghị công nhận.
Đề nghị công nhận ấn của tả quân Lê Văn Duyệt là bảo vật quốc gia
UBND TP.HCM vừa đề nghị Bộ Văn hóa, thể thao và du lịch xét công nhận 14 hiện vật của Bảo tàng Mỹ thuật và Bảo tàng TP.HCM là bảo vật quốc gia.
Tranh Thanh niên thành đồng của Nguyễn Sáng
Các hiện vật gồm ấn đồng Tả quân chi ấn của đô thống chế tả quân Dinh Thần sách Lê Văn Duyệt, được đúc bằng kim loại đồng vào năm 1802, bộ sưu tập khuôn in tín phiếu, tiền giấy (gồm 12 hiện vật) hiện đang lưu giữ tại Bảo tàng TP.HCM.
Ở Bảo tàng Mỹ thuật có tranh sơn mài Thanh niên thành đồng của họa sĩ Nguyễn Sáng cũng được đề xuất công nhận là bảo vật quốc gia đợt này.
Tranh do họa sĩ Nguyễn Sáng sáng tác, phác thảo năm 1967, hoàn thành năm 1978. Tranh mô tả các sinh viên, học sinh Sài Gòn biểu tình chống chế độ những năm 1960.
Sky+ (Từ Internet-TTO)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Những người bạn