Xuất hiện đoạn ghi âm cho thấy nhà báo Arab bị tra tấn, chặt đầu

Nhà báo Jamal Khashoggi. Ảnh: AP.
Xuất hiện đoạn ghi âm cho thấy nhà báo Arab bị tra tấn, chặt đầu


Báo Thổ Nhĩ Kỳ khẳng định đang giữ các bản ghi âm cho thấy Khashoggi bị cắt ngón tay và bị chặt đầu bên trong lãnh sự quán Arab Saudi.

Nhà báo Jamal Khashoggi. Ảnh: AP. Tờ Yeni Safak của Thổ Nhĩ Kỳ hôm nay đưa tin các bản ghi âm cho thấy sau khi vào lãnh sự quán Arab Saudi ở thành phố Istanbul, nhà báo Jamal Khashoggi bị một nhóm người tra tấn bằng cách cắt đứt các ngón tay của ông.

"Hãy làm chuyện này bên ngoài, các anh đang khiến tôi gặp rắc rối đấy", Tổng lãnh sự Arab tại Istanbul Mohammed al-Otaibi nói trong đoạn ghi âm. Trong đoạn ghi âm khác, một người chưa rõ danh tính nói với Otaibi: "Nếu ông muốn sống để trở về Arab thì hãy im lặng".

Khashoggi sau đó bị nhóm người này chặt đầu, Yeni Safak khẳng định. Báo Thổ Nhĩ Kỳ không nói rõ các đoạn ghi âm này được thực hiện như thế nào hoặc làm cách nào họ có được những bằng chứng này.

Washington Post trước đó dẫn lời các quan chức giấu tên Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ nói rằng tồn tại các bản ghi âm và video chứng minh Khashoggi bị giết trong lãnh sự quán và bị phân xác. Tuy nhiên, đây là lần đầu tiên truyền thông Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố sở hữu các bản ghi âm này.

Tờ Sabah cuối tuần trước đưa tin chiếc đồng hồ Apple Watch của Khashoggi đã ghi lại toàn bộ quá trình nhà báo này bị thẩm vấn, tra tấn và giết hại song một số chuyên gia cho rằng loại đồng hồ này không có khả năng ghi lại các sự kiện như vậy.

Tổng lãnh sự Otaibi đã trở về Arab hôm 16/10 trước khi nhóm điều tra chung của Ankara và Riyadh cùng khám xét tòa nhà lãnh sự quán. Một quan chức cấp cao Thổ Nhĩ Kỳ cho hay cảnh sát phát hiện "bằng chứng chắc chắn" cho thấy nhà báo Arab Saudi Jamal Khashoggi đã bị sát hại tại đây.

Khashoggi, một nhà báo thường xuyên chỉ trích Arab Saudi vì chính sách đối ngoại và việc đàn áp những người bất đồng chính kiến, mất tích từ hôm 2/10 sau khi vào lãnh sự quán Arab ở Istanbul để làm thủ tục đăng ký kết hôn với bạn gái người Thổ Nhĩ Kỳ. Các nhà điều tra ở Ankara tin rằng nhà báo này đã bị một nhóm gồm 15 đặc vụ sát hại và "phân tách thi thể". Riyadh bác bỏ cáo buộc, gọi đó là những suy đoán "vô căn cứ".

Video: Diễn biến vụ nhà báo Arab Saudi mất tích. Dấu hiệu khiến Thổ Nhĩ Kỳ nghi nhà báo Arab bị sát hại. Đồ họa: Next Media.

---

4 người liên quan đến Thái tử Arab bị nghi sát hại nhà báo ở Istanbul

Ankara nói có 15 nghi phạm trong vụ Khashoggi song mới xác định được danh tính 5 người, trong đó 4 người liên quan đến chính phủ Arab Saudi.




Tawakkol Karman, người đoạt giải Nobel Hòa bình năm 2011, cầm bức ảnh nhà báo Khashoggi, tham gia biểu tình bên ngoài lãnh sự quán Arab Saudi ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ hôm 5/10. Ảnh: AP. Thổ Nhĩ Kỳ hôm 16/10 thông báo đã xác định được danh tính 5 nghi phạm trong vụ nhà báo Jamal Khashoggi mất tích dựa vào lời khai nhân chứng và các hồ sơ liên quan đến đội an ninh của Thái tử Arab Saudi Mohammed bin Salman, theo New York Times.

Nghi phạm đầu tiên là Abdulaziz Mutreb, một quan chức ngoại giao từng được cử đến công tác tại đại sứ quán Arab Saudi ở London năm 2007. Mutreb thường xuyên xuất hiện cùng Thái tử và đi cùng ông đến Tây Ban Nha, Pháp, Mỹ trong năm nay.

Nghi phạm thứ hai là Abdulaziz Mohammed al-Hawsawi, thành viên trong đội an ninh của Thái tử và cũng thường xuyên đi cùng Thái tử ra nước ngoài. Thaar Ghaleb al-Barbi, người được thăng cấp bậc trung úy trong đội cận vệ hoàng gia năm 2017 vì dũng cảm bảo vệ cung điện thái tử ở Jeddah, là nghi phạm thứ ba.

Nghi phạm thứ tư đi bằng hộ chiếu và tên của một thành viên khác trong đội cận vệ hoàng gia, Muhammed Saad Alzahrani. New York Times cũng chỉ ra một đoạn video từ năm 2017 cho thấy cận vệ khác mang thẻ tên này đứng cạnh Thái tử.

Bác sĩ pháp y Salah al-Tubaigy, người đã đi cùng nhóm 15 người Arab Saudi tới Istanbul là nghi phạm cuối cùng được xác định danh tính. Tờ báo Mỹ cho rằng việc đưa cả bác sĩ pháp y đi cùng cho thấy ý định giết Khashoggi đã có trong kế hoạch.

Theo quan chức Thổ Nhĩ Kỳ, nhóm 15 người đến và rời Istanbul cùng ngày nhà báo Khashoggi biến mất. Nhóm đi trên máy bay tư nhân thuộc sở hữu của công ty có liên quan đến Thái tử Mohammed và Bộ Nội vụ Arab Saudi. New York Times xác nhận ít nhất 9 trong số 15 nghi phạm từng làm việc cho các cơ quan an ninh, quân đội hoặc các bộ khác của chính phủ Arab Saudi.

Khashoggi mất tích từ hôm 2/10 sau khi vào lãnh sự quán Arab Saudi ở thành phố Istanbul để làm thủ tục đăng ký kết hôn. Nhóm điều tra của Ankara và Riyadh hôm 16/10 cùng khám xét tòa lãnh sự quán. Một quan chức cấp cao Thổ Nhĩ Kỳ cho hay cảnh sát phát hiện "bằng chứng chắc chắn" cho thấy nhà báo Arab Saudi Jamal Khashoggi đã bị sát hại tại đây.

Trong cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ Donald Trump, Quốc vương Arab Saudi Salman và Thái tử Mohammed đều khẳng định không biết chuyện gì đã xảy ra với Khashoggi, đồng thời đưa ra giả thuyết về "những sát thủ bí ẩn" trong vụ mất tích.

---

Trump bênh vực Arab Saudi trong vụ nhà báo mất tích

Trump cho rằng thế giới đã quá vội vàng phán xét Arab Saudi, so sánh trường hợp này với việc thẩm phán Kavanaugh bị cáo buộc tấn công tình dục.




Tổng thống Mỹ Donald Trump trong cuộc phỏng vấn tại Nhà Trắng hôm 16/10. Ảnh: AP. "Lại một lần nữa xuất hiện tình trạng bị đổ tội cho tới khi được chứng minh trong sạch. Tôi không thích điều đó. Thẩm phán Kavanaugh vừa trải qua chuyện này và theo những gì tôi được biết thì ông ấy vô tội", AP dẫn lời Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 16/10 nói, so sánh việc Arab Saudi bị tẩy chay sau vụ nhà báo Jamal Khashoggi mất tích với cáo buộc tấn công tình dục chống lại thẩm phán Tòa án Tối cao Mỹ Brett Kavanaugh.

Trump cho rằng "trước hết phải tìm hiểu điều gì đã xảy ra" và phản đối sự lên án đang gia tăng nhanh chóng khắp thế giới đối với Arab Saudi. Ông cũng bày tỏ hy vọng cuộc điều tra có thể kết thúc trong "chưa đầy một tuần".

Trước đó, Trump có cuộc điện đàm với Vua Salman và Thái tử Mohammed bin Salman của Arab Saudi. Tổng thống cho hay cả hai đều không biết chuyện gì đã xảy ra với Khashoggi, đồng thời đưa ra giả thuyết về "những sát thủ bí ẩn" trong vụ mất tích.

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cũng đã tới Riyadh theo yêu cầu của Trump và có cuộc thảo luận với Vua Salman, Thái tử Mohammed và người đồng cấp Adel al-Jubeir về vụ nhà báo Khashoggi biến mất. Hai bên đã thống nhất về "tầm quan trọng của một cuộc điều tra triệt để, minh bạch và kịp thời".

Khashoggi, nhà báo 60 tuổi sống lưu vong tại Mỹ từ năm ngoái do lo sợ chính phủ trả thù vì bất đồng quan điểm, hôm 2/10 tới lãnh sự quán Arab Saudi tại Istanbul để làm thủ tục đăng ký kết hôn với hôn thê người Thổ Nhĩ Kỳ, sau đó mất tích.

Ankara và Riyadh đã cử nhóm điều tra tới khám xét lãnh sự quán hôm 15/10. Một quan chức cấp cao Thổ Nhĩ Kỳ tiết lộ cảnh sát đã phát hiện "bằng chứng chắc chắn" cho thấy Khashoggi bị sát hại tại đây. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan cũng cho biết lãnh sự quán dường như đã sơn lại một số chỗ để che giấu chứng cứ, nói thêm rằng cảnh sát "đang xem xét các vật liệu độc hại".

---

Quốc hội Mỹ sẽ giải quyết vụ nhà báo mất tích nếu Trump không hành động

Thượng nghị sĩ Rubio cho biết quốc hội sẽ phản ứng mạnh mẽ nếu phát hiện Khashoggi bị sát hại và kêu gọi bộ trưởng tài chính không tới Riyadh.




Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Marco Rubio. Ảnh: AFP. "Tôi tin rằng chính quyền Trump sẽ làm gì đó, Tổng thống đã nói như vậy. Nhưng nếu ông ấy không thực hiện, quốc hội sẽ hành động", CNN dẫn lời Thượng nghị sĩ Mỹ Marco Rubio hôm 14/10 cho biết, đề cập tới vụ nhà báo Arab Saudi Jamal Khashoggi mất tích tại Thổ Nhĩ Kỳ.

"Quốc hội sẽ phản ứng rất mạnh mẽ nếu phát hiện Arab Saudi dụ nhà báo vào lãnh sự quán, sát hại ông ấy, cắt rời thi thể và phi tang nó", Rubio khẳng định.

Khashoggi biến mất từ hôm 2/10 sau khi tới lãnh sự quán Arab Saudi tại Istanbul để làm thủ tục kết hôn với Hatice Cengiz, hôn thê người Thổ Nhĩ Kỳ. Ankara cáo buộc 15 người Arab Saudi đã giết nhà báo 60 tuổi bên trong tòa nhà, sau đó "phân tách thi thể" để đưa ra ngoài. Trong khi đó, Bộ trưởng Nội vụ Arab Saudi Abdul Aziz bin Saud bin Nayef gọi các cáo buộc này là "dối trá và hoàn toàn vô căn cứ".

Thượng nghị sĩ Rubio cho rằng Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin không nên tham dự hội nghị Sáng kiến Đầu tư Tương lai (FII) sắp tới tại Riyadh trong lúc cuộc điều tra về vụ Khashoggi biến mất đang diễn ra. Ông nói thêm rằng các quan chức Mỹ khác cũng không nên tiếp tục hoạt động tại Arab Saudi cho tới khi sự việc được sáng tỏ.

Mnuchin hôm 13/10 vẫn giữ nguyên cam kết tham dự hội nghị khai mạc vào ngày 23/10. Tuy nhiên, ông cho biết Washington đang mong đợi kết quả điều tra và kế hoạch có thể thay đổi dựa trên thông tin vào tuần tới. Một loạt doanh nghiệp, tổ chức và các cơ quan báo chí đã rút lui khỏi FII, khiến hội nghị này đứng trước nguy cơ thất bại.

Trước đó, Tổng thống Donald Trump tuyên bố Mỹ sẽ điều tra đến tận cùng và "trừng phạt nặng nề" đối với Arab Saudi nếu sự thật là Khashoggi bị sát hại. Đáp lại, Riyadh khẳng định "sẽ đáp trả mạnh mẽ hơn" nếu phải nhận bất kỳ động thái nào, đồng thời nhấn mạnh "kinh tế Arab Saudi luôn có sức ảnh hưởng cũng như vai trò quan trọng đối với kinh tế toàn cầu".

Khashoggi tới Mỹ sống lưu vong từ năm ngoái do lo sợ bị chính phủ Arab Saudi trả thù. Ông cộng tác với Washington Post và đóng góp các bài viết về Arab Saudi và Trung Đông cho BBC, thường xuyên chỉ trích Riyadh vì chính sách đối ngoại và việc đàn áp những người bất đồng chính kiến.

Internet