Myanmar: Đảng của bà Aung San Suu Kyi áp đảo ngay từ đầu

Bà Aung San Suu Kyi (phải) và đồng sáng lập Tin Oo của NLD tại TP Yangon hôm 9-11. Ảnh: Straits Times
Myanmar: Đảng của bà Aung San Suu Kyi áp đảo ngay từ đầu

09/11/2015 18:48
(NLĐO) - Đảng Liên đoàn Quốc gia vì dân chủ (NLD) đối lập của bà Aung San Suu Kyi giành được thắng lợi bước đầu hôm 9-11

Đảng của bà Aung San Suu Kyi được trao 15/16 ghế, trong đó gồm 12 ghế tại Hạ viện và 3 ghế nghị viện vùng. Đảng Liên minh Đoàn kết và Phát triển (USDP) cầm quyền chỉ giành được 1 ghế nghị viện vùng trong đợt công bố này.

Người phát ngôn NLD Win Htein trước đó tuyên bố đảng này sẽ cố gắng giành được hơn 70% số ghế trên cả nước để trở thành phe đa số tại lưỡng viện Quốc hội, so với 67% số ghế tiêu chuẩn để áp đảo USDP do quân đội hậu thuẫn.

Bà Suu Kyi là nhân vật tiềm năng có thể trở thành tổng thống Myanmar nhưng bị một điều khoản trong Hiến pháp – trong đó quy định tổng thống không được có vợ/chồng hay con cái là người nước ngoài – cản trở.

Phát biểu trước những người ủng hộ tại trụ sở đảng ở TP Yangon, bà cho biết đây không phải thời điểm để chúc mừng các ứng viên của NLD – những người được tin là “đã chiến thắng trong cuộc bỏ phiếu”. Nhưng bà đã bóng gió ám chỉ về chiến thắng của NLD.

Trên nhiều tuyến đường ở Yangon, những người ủng hộ NLD bắt đầu ăn mừng trong khi nhiều người khác chờ đợi ủy ban bầu cử công bố kết quả kiểm phiếu dự kiến vào tối 9-11 (giờ địa phương). Ủy ban này thông báo kết quả sẽ được công bố trong 48 giờ sau khi kết thúc bỏ phiếu và kết quả chính thức sẽ có sau 10 ngày hoặc lâu hơn.

Trong khi đó, Chủ tịch USDP Htay Oo thừa nhận ông đã mất ghế ở Hinthada, thành phố chỉ cách Yangon vài giờ xe chạy. Một thành viên cấp cao của USDP cũng thừa nhận NLD đang giành được đa số phiếu bầu. Được kim chủ tịch Hạ viện Shwe Mann (thuộc USDP) cũng bị mất ghế quốc hội trong cuộc bầu cử này.

Tuy nhiên, dù Đảng Liên minh Đoàn kết và Phát triển (USDP) cầm quyền do quân đội hậu thuẫn có thất bại thì quyền lợi của quân đội Myanmar vẫn vững vàng. Ngoài việc được bảo đảm có 25% số ghế trong quốc hội, họ còn có quyền bổ nhiệm các bộ trưởng an ninh chính và lãnh đạo hầu hết cơ quan chính phủ quan trọng nhất.

P.Nghĩa (Theo Straits Times)

---

Xem thêm:


Bà Aung San Suu Kyi phát biểu sau cuộc bầu cử. Ảnh: Reuters
Myanmar: Chưa có kết quả bầu cử, đảng cầm quyền đã nhận thua

Xem video:



Lời tuyên bố của ông Htay Oo bất ngờ được đưa ra thậm chí ngay cả khi kết quả chính thức vẫn chưa được công bố và quá trình kiểm phiếu vẫn đang diễn ra.

Trong khi đó, ông Win Htein, phát ngôn viên NLD, cho biết đảng này đã giành được 70% phiếu ủng hộ theo kết quả kiểm phiếu sơ bộ. Người này nói đảng NLD chiếm từ 50 đến 80% phiếu tại 14 bang của Myanmar, trong đó tỉ lệ ủng hộ cao nhất tập trung ở các bang đông dân ở miền Trung.

Trong khi đó, giới chức trách Myanmar cho biết hoạt động kiểm phiếu vẫn đang diễn ra và kết quả sơ bộ sẽ được công bố vào chiều ngày 9-11 (giờ địa phương).


Kết quả thăm dò cho thấy NLD đang thắng thế. Ảnh: Bangkok Post

Mặc dù kết quả bầu cử chưa được công bố nhưng nhiều người ủng hộ đã tụ tập bên ngoài trụ sở NLD ở TP Yangon reo hò ăn mừng.

Cùng ngày, nữ chính trị gia 70 tuổi đã nộp đơn khiếu nại việc Ủy ban Bầu cử liên bang Myanmar (MUEC) thay đổi một thủ tục có thể dẫn đến trì hoãn kết quả - một động thái bị bà cáo buộc là “phạm pháp”.

NLD cho biết đã xuất hiện “dấu hiệu đáng lo ngại” khi một lượng lớn phiếu bầu được gửi đến một số khu vực bầu cử vào đêm trước ngày bỏ phiếu và sáng sớm ngày 9-11.

Bất chấp những lo ngại về gian lận bầu cử, kết quả thăm dò của tập đoàn truyền thông Eleven cho thấy NLD có thể giành được tới 90% số phiếu bầu trong cuộc tổng tuyển cử.




Cũng theo kết quả thăm dò được thực hiện trên hơn 1.300 người dân ở một nửa số bang và khu vực của Myanmar, tỉ lệ ủng hộ dành cho Đảng Liên minh Đoàn kết và Phát triển (USDP) cầm quyền chỉ dưới 5%.

Ông Tin Oo, người đồng sáng lập đảng NLD, nói rằng: “Tất cả những gì tôi có thể nói là NLD đang thắng thế”.

Trước đó, ông Alexander Lambsdorff, người đứng đầu nhóm giám sát viên của Liên minh châu Âu (EU), nhận định cuộc bầu cử hôm 8-11 là một ngày lịch sử và dân chủ. Cuộc bỏ phiếu diễn ra khá suôn sẻ mà không có bất kỳ vụ bạo lực nào được ghi nhận. Ông Lambsdorff ca ngợi tính minh bạch của cuộc bầu cử khi có hơn 11.000 giám sát viên quốc tế và Myanmar theo dõi 40.000 điểm bỏ phiếu.

Chính phủ Mỹ cũng hoan nghênh cuộc bầu cử mang tính bước ngoặt của Myanmar nhưng cảnh báo “những trở ngại lớn trong cấu trúc và hệ thống” ảnh hưởng đến quá trình thực thi nền dân chủ và chính phủ dân sự toàn diện ở quốc gia Đông Nam Á này.

Xuân Mai (Theo Reuters, SMH, Bangkok Post, BBC)

---

Cử tri xếp hàng tại một điểm bỏ phiếu ở TP Mandalay - Myanmar hôm 8-11Ảnh: Reuters
Bước tiến dân chủ ở Myanmar

Nếu NLD thắng cử, quan hệ giữa chính phủ mới và quân đội phải êm đẹp bởi thật khó tưởng tượng bất kỳ người nào lãnh đạo Myanmar lại không được quân đội ủng hộ

• khá suôn sẻ hôm 8-11. Không có bất kỳ vụ bạo lực nào được ghi nhận. Cử tri hào hứng

Với sự phấn khích và niềm hy vọng, hàng triệu cử tri đã xếp hàng từ sáng sớm tham gia bỏ phiếu chọn ra đại biểu quốc hội, nghị viện bang và cấp vùng từ 6.189 ứng viên, gồm 5.866 ứng viên do 92 chính đảng chỉ định và 323 ứng viên độc lập.

Ông Thant Zin Aung, Phó Chủ tịch Ủy ban Bầu cử liên bang Myanmar (MUEC), cho hay khoảng 80% trong số 32 triệu cử tri đã tham gia bỏ phiếu. MUEC cũng cho biết kết quả bầu cử sẽ bắt đầu được công bố từ ngày 9-11.

Dù có hơn 90 đảng phái ra tranh cử nhưng cuộc tổng tuyển cử lần này được xem là cuộc chiến giữa Đảng Liên đoàn Quốc gia vì dân chủ (NLD) của bà Aung San Suu Kyi và Đảng Liên minh Đoàn kết và Phát triển (USDP) cầm quyền do quân đội hậu thuẫn.

NLD được dự báo sẽ giành nhiều ghế nhất trong quốc hội dù theo hiến pháp, bà Suu Kyi sẽ không thể trở thành tổng thống bởi có chồng con là người nước ngoài. Một thách thức khác của NLD là quân đội được bảo đảm có 25% ghế trong quốc hội cũng như quyền kiểm soát những bộ: Quốc phòng, Nội vụ và An ninh biên giới.

Theo hãng tin Reuters, bà Aung San Suu Kyi đã bị hàng trăm phóng viên vây quanh khi đến điểm bỏ phiếu gần nhà riêng ở TP Rangoon. Tuy nhiên, nữ chính trị gia 70 tuổi nhanh chóng bỏ phiếu và rời đi mà không trả lời phỏng vấn. Nhiều người ủng hộ bên ngoài liên tục hô “chiến thắng, chiến thắng” khi nhìn thấy bà Suu Kyi.

“Tôi rất vui mừng được bỏ phiếu. Tôi mất ngủ cả đêm nên đến đây sớm. Tôi bỏ phiếu vì muốn đất nước thay đổi. Tôi nghĩ rằng bà Aung San Suu Kyi sẽ giành chiến thắng nếu đây là một cuộc bầu cử tự do và công bằng thực sự” - bà Ohnmar, cử tri 38 tuổi, cho biết.

Ý nghĩa quan trọng

Dù kết quả cuộc bầu cử chưa mang lại nền dân chủ toàn diện cho Myanmar nhưng giới chuyên gia vẫn nhìn nhận đây là cơ hội đưa quốc gia Đông Nam Á này tiếp cận gần hơn với nền dân chủ. Ông Richard Horsey, một nhà phân tích độc lập tại Myanmar, nhận định với hãng tin AP rằng cuộc tổng tuyển cử lần này có ý nghĩa rất quan trọng bởi đây là lần đầu tiên hầu hết người dân cả nước có cơ hội bỏ phiếu cho đảng đối lập chính.

Với những quyền lực hiện có, chuyên gia này cho rằng quân đội sẽ không quá lo lắng trước chuyện NLD lên nắm quyền nếu đảng này thắng cử. Dù vậy, ông Horsey cho rằng điều cần thiết là quan hệ giữa chính phủ mới và quân đội phải êm đẹp bởi thật khó tưởng tượng bất kỳ người nào lãnh đạo Myanmar lại không có sự ủng hộ của quân đội.

Trong khi đó, Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Myanmar, tướng Min Aung Hlaing, khẳng định sẽ không lặp lại lịch sử như cuộc bầu cử năm 1990 khi NLD giành chiến thắng nhưng kết quả này bị quân đội hủy bỏ. “Nếu mọi người bầu chọn NLD thì không có lý do gì để chúng tôi không chấp nhận điều đó” - tướng Min Aung Hlaing tuyên bố.

Bất chấp sự trấn an nói trên, cộng với sự tham gia của khoảng 11.000 giám sát viên địa phương và quốc tế, đã xuất hiện những lo ngại về tính công bằng của cuộc bầu cử khi các nhà hoạt động ước tính khoảng 4 triệu người không thể bỏ phiếu.

Trong số này có nửa triệu cử tri đủ điều kiện từ 1,3 triệu người thuộc cộng đồng Rohingya Hồi giáo bị cấm tham gia cuộc bầu cử. Đến nay, chính quyền Myanmar vẫn nhìn nhận họ là người nước ngoài. Trong khi đó, vào đêm trước cuộc bỏ phiếu diễn ra, phía NLD cáo buộc một lượng lớn phiếu bầu đáng ngờ được gửi thêm đến một số khu vực.

Xuân Mai