Thỏa thuận trần nợ Mỹ về đích "phút 89"

Lãnh đạo Đảng Dân chủ ở Thượng viện Mỹ Chuck Schumer bày tỏ niềm vui sau khi thông qua dự luật lưỡng đảng dỡ bỏ trần nợ tại Đồi Capitol ở Washington hôm 1-6. Ảnh: REUTERS
Thỏa thuận trần nợ Mỹ về đích "phút 89"


Dự luật về trần nợ công và giới hạn chi tiêu của Chính phủ Mỹ đưa đến các tác động tức thời và có thể trong tương lai đối với người dân, kinh tế nước này cũng như thế giới

Hôm 1-6, dự luật về trần nợ công và giới hạn chi tiêu của Chính phủ Mỹ đã được Thượng viện thông qua với tỉ lệ áp đảo 63-36, sau khi được Hạ viện ủng hộ và cận kề mốc vỡ nợ (ngày 5-6) được Bộ Tài chính cảnh báo.

Hãng tin AP dẫn lời Tổng thống Mỹ Joe Biden, người nhận được dự luật để chờ ký thành luật: "Không ai có được mọi thứ họ muốn trong một cuộc đàm phán nhưng thỏa thuận lưỡng đảng này là một chiến thắng lớn cho nền kinh tế của nước ta và người dân Mỹ".

Tổng thống Joe Biden dự kiến sẽ phát biểu trước toàn quốc về vấn đề này vào lúc 19 giờ ngày 2-6 giờ miền Đông nước Mỹ (7 giờ ngày 3-6 giờ Việt Nam).

Theo Bloomberg, cuộc bỏ phiếu này đã chấm dứt bế tắc tồi tệ nhất về nợ của Mỹ trong hơn 10 năm nhưng cũng khiến Tổng thống Joe Biden và Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy nhận được không ít chỉ trích từ chính các nhà lập pháp theo phe của họ - những người khẳng định rằng quá nhiều thứ đã được nhượng bộ tại các cuộc đàm phán.

Trong khi đó, cuộc bỏ phiếu có nguy cơ khiến ông Biden gặp khó khăn ở một số khu vực bầu cử quan trọng trong cuộc tái tranh cử năm 2024 bởi sự "quay lưng" của một số người ủng hộ được kỳ vọng.

Tuy nhiên, thỏa thuận này cũng ngăn chặn một biến động kinh tế lớn có thể ảnh hưởng đến nỗ lực tái tranh cử và củng cố danh tiếng của Tổng thống Mỹ đương nhiệm trên nhiều mặt.

Theo dự luật dài 99 trang này, Mỹ sẽ hạn chế chi tiêu trong 2 năm tới, đình chỉ trần nợ đến tháng 1-2025 và thay đổi một số chính sách - bao gồm áp đặt các yêu cầu công việc mới đối với người lớn tuổi nhận trợ cấp lương thực, bật đèn xanh cho tuyến khí đốt tự nhiên Appalachian mà nhiều đảng viên Đảng Dân chủ phản đối.

Dự luật cũng tăng cường quỹ cho quốc phòng và cựu chiến binh nhưng cắt giảm các khoản tiền mới chi cho các cơ quan thuộc Sở Thuế vụ; bác bỏ lời kêu gọi của Tổng thống Biden về việc hủy bỏ các khoản giảm thuế được đưa ra dưới thời cựu Tổng thống Donald Trump đối với các tập đoàn và người giàu. Dự luật cũng áp đặt mức cắt giảm tự động 1% nếu Quốc hội Mỹ không thông qua hóa đơn chi tiêu hằng năm.

Các hạn chế chi tiêu trong thỏa thuận có thể tác động lớn đến người mới tốt nghiệp đại học vì không được hỗ trợ như mong đợi đối với các khoản vay thời sinh viên, cũng như những người thu nhập thấp bị hạn chế phúc lợi hoặc cắt giảm một số dịch vụ.

Các nhà kinh tế của Bloomberg Economics là Anna Wong và Maeva Cousin bình luận rằng giới hạn chi tiêu 2 năm sẽ giáng một đòn bổ sung ngắn hạn vào nền kinh tế vốn đã dễ bị suy thoái. Tuy nhiên, việc này không làm giảm quỹ đạo trung hạn không bền vững của nợ công, được ước tính vẫn đang trên đà tăng từ 97% GDP vào năm 2022 lên hơn 130% GDP vào năm 2033.

---

Giá dầu thế giới đã tăng ngay ngày 2-6 sau khi thỏa thuận trên được Thượng viện Mỹ thông qua, ngăn chặn thảm họa vỡ nợ của nước tiêu thụ dầu lớn nhất thế giới. Dầu thô Brent tăng 77 cent, tương đương 1%, lên 75,05 USD/thùng; trong khi dầu thô WTI của Mỹ tăng 69 cent, tương đương 1%, ở mức 70,79 USD/thùng.

Theo Reuters, các thị trường đã được trấn an bởi thỏa thuận lưỡng đảng nhằm đình chỉ trần nợ 31.400 tỉ USD của chính phủ Mỹ, mà việc vỡ nợ có thể làm rung chuyển thị trường tài chính toàn cầu. Hiện nay, sự chú ý của nhà đầu tư đang hướng vào cuộc họp ngày 4-6 của nhóm OPEC+.

---

Mỹ: Dự luật trần nợ vượt ải Thượng viện nhờ thỏa thuận kỳ lạ

Dự luật về trần nợ và giới hạn chi tiêu của chính phủ trong hai năm được Thượng viện thông qua hôm 1-6 và đang chuyển đến bàn của Tổng thống Joe Biden.

Tổng thống Biden dự kiến phê duyệt vào ngày 2-6 (giờ địa phương), chỉ 3 ngày trước khi Mỹ có nguy cơ vỡ nợ lần đầu tiên trong lịch sử.

Dự luật trần nợ mang tính thỏa hiệp đã được Thượng viện thông qua với 63 phiếu thuận và 36 phiếu chống, đủ sự ủng hộ từ các thành viên Đảng Dân chủ và Cộng hòa để vượt qua ngưỡng 60 phiếu cần thiết.

Dự luật ban đầu được thông qua là kết quả của sự thỏa hiệp giữa các đại diện của Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy và Tổng thống Biden. Trước khi đến Thượng viện, dự luật được Hạ viện thông qua tối 31-5 (giờ địa phương).


Cảnh sát đứng bên ngoài tòa nhà Quốc hội khi Thượng viện bỏ phiếu hôm 1-6. Ảnh: Reuters

Cuộc bỏ phiếu khép lại ngày thỏa thuận và bỏ phiếu chớp nhoáng tại Thượng viện, một cơ quan thông thường cần nhiều ngày chứ không phải chỉ vài giờ để cân nhắc và sửa đổi các dự luật của Hạ viện như lần này.

Tuy nhiên, đằng sau sự chóng vánh này là cả một quá trình vận động căng thẳng. Thượng viện trước đó đã bỏ phiếu bác bỏ 11 đề xuất sửa đổi Dự luật Trách nhiệm Tài chính đã được Hạ viện thông qua, trước khi bỏ phiếu vòng cuối để thông qua dự luật.

Lãnh đạo Đảng Dân chủ tại Thượng viên Chuck Schumer đã dành phầnlớn thời gian trong ngày 1-6 (giờ địa phương) để thảo luận về một thỏa thuận với một nhóm các nghị sĩ Cộng hòa ở Thượng viện, những người yêu cầu ông cam kết hỗ trợ dự luật tài trợ quốc phòng bổ sung trước khi họ đồng ý đẩy nhanh dự luật trần nợ.

Dự luật trần nợ hiện tại của Hạ viện cung cấp 886 tỉ USD chi tiêu quốc phòng cho năm tài chính 2024, tăng 3% so với năm trước. Con số đó tăng lên 895 tỉ USD vào năm 2025, tức tăng 1%.

Nhưng Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa Susan Collins cho rằng điều này là không thỏa đáng, lập luận rằng mức tăng 1% không theo kịp lạm phát, về mặt thực tế, đó là giảm ngân sách quân sự. Giải pháp sau đó được đưa ra dưới dạng tuyên bố chung hiếm hoi từ ông Schumer và Lãnh đạo phe thiểu số Thượng viện Mitch McConnell.

Ông Schumer khẳng định: "Thỏa thuận trần nợ này không hạn chế khả năng của Thượng viện trong việc phân bổ quỹ bổ sung khẩn cấp để đảm bảo khả năng quân sự của Mỹ đủ để ngăn chặn Trung Quốc, Nga và các đối thủ khác, đồng thời đối phó với các mối đe dọa an ninh quốc gia đang diễn ra và ngày càng tăng. Mức trần nợ này cũng không hạn chế khả năng của Thượng viện trong việc phân bổ quỹ bổ sung khẩn cấp và ứng phó với các vấn đề quốc gia khác nhau, chẳng hạn như cứu trợ thiên tai, chống khủng hoảng thuốc giảm đau Fentanyl hoặc các vấn đề quan trọng khác của quốc gia".

Động lực đằng sau các cuộc bỏ phiếu nhanh chóng này là chỉ còn vài ngày đến thời điểm Mỹ đối mặt nguy cơ vỡ nợ vào ngày 5-6. Bộ trưởng Janet Yellen cho biết bà tin rằng chính phủ sẽ không thể đáp ứng nghĩa vụ trả nợ sau ngày 5-6 trừ khi Quốc hội bỏ phiếu thông qua dự luật trần nợ.

Nguồn: Thỏa thuận trần nợ Mỹ về đích "phút 89"