Trump công nhận Jerusalem là thủ đô Israel

Quyết định công nhận được ông Trump ký sau bài phát biểu - Ảnh: Reuters 
Trump công nhận Jerusalem là thủ đô Israel


Phản ứng của thế giới khi Mỹ công nhận Jerusalem là thủ đô Israel


Tổng thống Trump chính thức công nhận Jerusalem là thủ đô Israel vào ngày 6.12 - Ảnh: Reuters

Ngày 6.12 (giờ địa phương), Tổng thống Mỹ Donald Trump chính thức lên tiếng công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel. Quyết định của ông nhận phải phản đối mạnh mẽ từ dư luận quốc tế

Tổng thống Trump tuyên bố: “Israel là quốc gia có chủ quyền, có quyền như mọi quốc gia có chủ quyền khác là quyền xác định thủ đô của mình. Tôi quyết định đây là lúc chính thức công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel”.

Ông cũng cho biết đã chỉ đạo Bộ Ngoại giao Mỹ nhanh chóng triển khai kế hoạch chuyển Đại sứ quán Mỹ tại Israel từ Tel Aviv đến Jerusalem.

Tổng thống khẳng định ông không nghiêng về bên nào trong các vấn đề biên giới, đặc biệt là tình trạng của Jerusalem. Ông đảm bảo quyết định công nhận Jerusalem là thủ đô Israel sẽ không ảnh hưởng đến nỗ lực của Mỹ trong giải quyết xung đột Israel - Palestine, và ông sẽ làm mọi thứ trong khả năng của mình để hai bên đạt được một thỏa thuận hòa bình.

Ngay sau khi Tổng thống Mỹ công bố quyết định chính thức, Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson cho biết Bộ Ngoại giao đã bắt tay vào công tác chọn địa điểm đặt Đại sứ quán Mỹ ở Jerusalem, song song đó công tác an ninh bảo vệ các nhà ngoại giao Mỹ ở khu vực Trung Đông cũng đã được thắt chặt.

Đài CNN cho biết công nhận Jerusalem là thủ đô Israel là một trong những cam kết trong lúc tranh cử Tổng thống Mỹ mà ông Trump đưa ra.

Từ cuối những năm 1960 đến nay, Đại sứ quán Mỹ tại Israel đều đặt ở Tel Aviv. Theo Reuters, việc Mỹ công nhận Jerusalem là thủ đô Israel và chuyển Đại sứ quán đến đây đi ngược lại chính sách lâu nay của chính nước này và có nguy cơ khiến bạo lực bùng phát ở khu vực.

Dư luận quốc tế phản đối mạnh mẽ

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã ca ngợi quyết định của ông Trump là một “cột mốt lịch sử”. Tuy nhiên, lãnh đạo các nước Ả Rập, châu Âu và Liên Hợp quốc đều đã lên tiếng phản đối.

Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas chỉ trích Mỹ đã từ bỏ vai trò trung gian hòa giải trong nỗ lực hòa bình cho Palestine và Israel. Phía Jordan cho rằng đây là một quyết định “không hợp lệ”.


Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas chỉ trích động thái của Mỹ trên truyền hình - Ảnh: Palestine TV

Ngoài chính quyền, người dân Palestine cũng đã có những phản ứng quyết liệt. Với lý do Tổng thống Trump đã có “một hành động hung hãn với người dân Palestine”, Phong trào kháng chiến Hồi giáo (Hamas) đã kêu gọi tổ chức nhiều cuộc biểu tình và bạo động trong ngày 7.12.

Trong tối ngày 6.12, tất cả đèn Giáng sinh tại thành phố Bethlehem (Palestine) đều bị tắt nhằm phản đối ông Trump, trang tin Reuters cho biết.


Phụ nữ Palestine tập trung ở thành phố Gaza phản đối quyết định của ông Trump - Ảnh: Reuters


Một đám đông biểu tình ở Thổ Nhĩ Kỳ - Ảnh: EPA

Ngoài Palestine và Jordan, lãnh đạo các nước Trung Đông khác, gồm Ai Cập, Lebanon, Qatar, Thổ Nhĩ Kỹ và Iran, cũng chỉ trích mạnh mẽ quyết định từ phía Mỹ. Trước đó, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan đã mời các thành viên của Tổ chức Hợp tác Hồi giáo (OIC) tham gia cuộc họp thượng đỉnh bàn về vấn đề Jerusalem tổ chức ngày 13.12 tới.

Các đồng minh của Mỹ ở châu Âu cũng có thái độ tương tự. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron khẳng định Pháp không ủng hộ quyết định công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel đơn phương của Mỹ, đồng thời kêu gọi toàn khu vực bình tĩnh.

Thủ tướng Anh Theresa May đã tỏ ý không đồng tình trước khi ông Trump ra tuyên bố chính thức. Bà cho rằng động thái không giúp vun đắp hòa bình trong khu vực.

Về phía Liên Hợp quốc (LHQ), Tổng thư ký Antonio Guterres cũng tuyên bố phản đối các hành động đơn phương đe doạ triển vọng hòa bình Trung Đông đồng thời khẳng định không có giải pháp nào khác cho cuộc xung đột ngoài giải pháp hai nhà nước Israel - Palestine. Theo ông Guterres, vấn đề quy chế Jerusalem cần giải quyết bằng đàm phán trước tiếp.

Reuters cho biết theo yêu cầu của 8 nước thành viên (Pháp, Bolivia, Ai Cập, Ý, Senegal, Thụy Điển, Anh và Uruguay), Hội đồng Bảo an LHQ sẽ tổ chức một cuộc họp bàn về quyết định của ông Trump vào ngày 8.12

---

22 năm trì hoãn
Năm 1995, Quốc hội Mỹ ra luật "cần phải công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel" và phải chuyển đại sứ quán Mỹ về đó. Luật này là bắt buộc thi hành, nhưng cho phép Tổng thống có thể trì hoãn thực hiện trong thời gian 6 tháng. Từ đó, các đời Tổng thống Mỹ đều trì hoãn thực hiện bằng việc mỗi năm ký 2 sắc lệnh trì hoãn. Ông Trump cũng đã ký 1 sắc lệnh tương tự hồi tháng 6.

---

Biểu tình phản đối Trump công nhận Jerusalem là thủ đô Israel

Nhiều cuộc biểu tình nổ ra ở Jordan, Thổ Nhĩ Kỳ sau khi Tổng thống Mỹ có quyết định gây tranh cãi, công nhận Jerusalem là thủ đô Israel.

Video: Hàng trăm người biểu tình bên ngoài lãnh sự quán Mỹ ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ.

Tại khu vực người Palestine tị nạn sinh sống ở thủ đô Amman, Jordan, những người biểu tình trẻ hôm 6/12 hô to khẩu hiệu chống Mỹ. Trong khi đó, hàng trăm người biểu tình ở trại tị nạn Baqaa, phía bắc Amman, đổ ra đường, lên án Tổng thống Mỹ Donald Trump và kêu gọi chính phủ Jordan hủy hiệp ước hòa bình năm 1994 với Israel. "Mỹ biến đi. Mỹ là mẹ của khủng bố", họ hô to, theo Reuters.

Người dân Palestine ở Bờ Tây và Đông Jerusalem cũng bắt đầu biểu tình bằng cách đốt cờ, ảnh và hô khẩu hiệu chống Mỹ. Các nhóm Palestine đang kêu gọi tuần hành vào ngày 7/12 để phản đối quyết định của ông Trump. Bộ Giáo dục Palestine tuyên bố nghỉ một ngày, hối thúc các giáo viên, học sinh trung học, sinh viên tham gia các cuộc tuần hành ở Bờ Tây, Dải Gaza và khu vực người Palestine sinh sống tại Jerusalem.

Hàng nghìn người đổ ra đường ở khắp Thổ Nhĩ Kỳ để phản đối ông Trump. Hàng trăm người phản đối trước lãnh sự quán Mỹ ở Istanbul. Trong cuộc biểu tình bên ngoài đại sứ quán Mỹ ở Ankara, họ tuyên bố khủng hoảng của người Palestine là vấn đề của tất cả những người Hồi giáo.

Tổng thống Trump hôm 6/12 thay đổi chính sách lâu năm của Mỹ khi công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel. Mỹ cũng dự kiến dời đại sứ quán nước này ở thành phố Tel Aviv tới Jerusalem.

Jerusalem là nơi có nhiều khu vực linh thiêng của Do Thái giáo, Hồi giáo và Cơ Đốc giáo, đặc biệt là ở khu vực Đông Jerusalem. Israel chiếm khu vực trong cuộc chiến tranh Trung Đông năm 1967, coi toàn bộ Jerusalem là thủ đô không bị chia cắt. Phía Palestine cho rằng Đông Jerusalem là thủ đô của nhà nước tương lai. Nghị quyết 181 của Liên Hợp Quốc năm 1947 nêu rõ Jerusalem thuộc sự quản lý quốc tế, không thuộc lãnh thổ Israel.

Cộng đồng quốc tế không công nhận chủ quyền của Israel trên toàn thành phố, tin rằng tình trạng của nó nên được giải quyết qua các cuộc đàm phán. Không nước nào có đại sứ quán ở Jerusalem. Mỹ đặt đại sứ quán tại Israel trên đường HaYarkon, Tel Aviv từ cuối những năm 1960.

---

Cộng đồng quốc tế chỉ trích Trump công nhận Jerusalem là thủ đô Israel

Hàng loạt quốc gia Arab, Hồi giáo nói Mỹ gây bất hòa, có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng tại Trung Đông khi coi Jerusalem là thủ đô Israel.

Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 6/12 tuyên bố công nhận Jerusalem là thủ đô Israel và sẽ chuyển đại sứ quán Mỹ ở Tel Aviv về thành phố này, đi ngược lại chính sách của Washington nhiều năm qua, Reuters đưa tin.

Israel hoan nghênh quyết định của ông Trump. Thủ tướng Benjamin Netanyahu gọi đây là "bước đi quan trọng hướng tới hòa bình". Ông kêu gọi các quốc gia khác hành động giống Mỹ và "Jerusalem là thủ đô Israel" cần được nêu trong thỏa thuận hòa bình với Palestine.

Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas nói Jerusalem là "thủ đô vĩnh cửu của Nhà nước Palestine". Tuyên bố của Trump đồng nghĩa "Mỹ từ bỏ vai trò trung gian hòa bình".

Jerusalem là nơi có nhiều khu vực linh thiêng của Do Thái giáo, Hồi giáo và Cơ Đốc giáo, đặc biệt là ở khu vực Đông Jerusalem. Israel chiếm khu vực trong cuộc chiến tranh Trung Đông năm 1967, coi toàn bộ Jerusalem là thủ đô không bị chia cắt. Phía Palestine cho rằng Đông Jerusalem là thủ đô của nhà nước tương lai.

Liên minh châu Âu (EU) và Liên Hợp Quốc cảnh báo việc Mỹ định chuyển đại sứ quán tại Israel về Jerusalem và hậu quả đối với nỗ lực khôi phục tiến trình hòa bình Israel - Palestine.

Nhiều đồng minh lớn của Mỹ cũng bất đồng với quyết định coi Jerusalem là thủ đô Israel. Pháp bác bỏ tuyên bố "đơn phương", đồng thời kêu gọi khu vực bình tĩnh. Anh nói động thái này không hữu ích cho tiến trình hòa bình, Jerusalem nên được chia đôi cho Israel và nhà nước Palestine tương lai.

Đức khẳng định trạng thái Jerusalem chỉ nên được quyết định dựa trên giải pháp hai nhà nước. Thổ Nhĩ Kỳ cho rằng Mỹ đã hành động "vô trách nhiệm". Qatar mô tả việc ông Trump đang làm là "án tử cho những người tìm kiếm hòa bình", "sự leo thang nguy hiểm".

Ai Cập nói tuyên bố của Mỹ không làm thay đổi trạng thái tranh chấp pháp lý của Jerusalem. Tổng thống Lebanon Michel Aoun nhận định Mỹ tự làm mất uy tín là bên trung gian cho hòa bình ở Trung Đông. Một số cuộc biểu tình đã diễn ra ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, và Amman, Jordan, để phản đối Mỹ.

Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc sẽ họp vào ngày 8/12 theo yêu cầu của 8 nước thành viên Pháp, Bolivia, Ai Cập, Italy, Senegal, Thụy Điển, Anh và Uruguay để thảo luận về quyết định của ông Trump.

---

Liên Hợp Quốc sẽ họp khẩn về vấn đề Jerusalem

8 quốc gia thành viên của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc đề nghị họp khẩn về vấn đề Mỹ công nhận Jerusalem là thủ đô Israel.


Một phiên họp của Hội đồng Bảo an. Ảnh: Reuters

Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc (LHQ) sẽ triệu tập phiên họp vào ngày 8/12 theo yêu cầu của 8 nước thành viên Pháp, Bolivia, Ai Cập, Italy, Senegal, Thụy Điển, Anh và Uruguay để thảo luận về quyết định của Tổng thống Mỹ Donald Trump công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel, Reuters hôm nay đưa tin.

"Liên Hợp Quốc đã trao cho Jerusalem một địa vị chính trị và pháp lý đặc biệt mà cộng đồng quốc tế nên tôn trọng. Đó là lý do chúng tôi tin rằng Hội đồng Bảo an cần giải quyết vấn đề này một cách khẩn cấp", phó đại sứ Thụy Điển tại LHQ Carl Skau tuyên bố.

Trước đó cùng ngày, Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres tuyên bố không thể có cách nào thay thế cho giải pháp hai nhà nước giữa Israel và Palestine. Ông khẳng định rằng không có kế hoạch B và ông sẽ làm mọi điều trong thẩm quyền để hỗ trợ các nhà lãnh đạo Israel và Palestine trở lại những cuộc đàm phán có ý nghĩa.

Tổng thống Mỹ ngày 6/12 chính thức công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel, động thái thể hiện sự thay đổi chính sách lâu dài của Washington với quốc gia này.

Cộng đồng quốc tế không công nhận chủ quyền của Israel trên toàn thành phố, tin rằng tình trạng của nó nên được giải quyết qua các cuộc đàm phán. Không nước nào có sứ quán ở Jerusalem. Mỹ đặt đại sứ quán tại Israel trên đường HaYarkon, Tel Aviv từ cuối những năm 1960.

Trump khẳng định động thái của mình chỉ đơn giản phản ánh thực tế rằng Tây Jerusalem đang và sẽ tiếp tục là một phần của Israel.

---

100 năm lửa máu của thành phố thiêng Jerusalem

Xung đột đẫm máu ám ảnh Jerusalem suốt một thế kỷ qua có thể bùng phát trở lại sau khi Trump công nhận thành phố là thủ đô Israel.


Khu Thành Cổ tại thành phố Jerusalem nhìn từ trên cao. Ảnh: AP.

Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm qua tuyên bố công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel và sẽ chuyển đại sứ quán Mỹ tới thành phố này. Quyết định của Trump lập tức làm dấy lên nhiều tranh cãi và giới chuyên gia dự đoán động thái này có thể gây thêm nhiều bất ổn với "thành phố thiêng" Jerusalem vốn đã trải qua nhiều biến động suốt 100 năm qua.

Theo NYTimes, Jerusalem là thành phố cổ đại được xây dựng vào năm 2000 trước Công nguyên và đã trải qua nhiều cuộc xung đột trong hàng nghìn năm tồn tại. Tuy nhiên, lịch sử xung đột hiện đại của thành phố chỉ bắt đầu cách đây đúng 100 năm, khi tướng Edmund Allenby của quân đội Anh chiếm Jerusalem từ tay đế quốc Ottoman vào tháng 12/1917, mở ra một thế kỷ máu và lửa bắt nguồn từ chủ nghĩa thực dân, chủ nghĩa dân tộc và bài Do Thái.

Jerusalem được coi là thánh địa của ba tôn giáo lâu đời bậc nhất thế giới gồm đạo Do Thái, đạo Cơ Đốc và đạo Hồi. Với tên gọi Yerushalayim trong tiếng Hebrew hay al-Quds trong tiếng Arab, Jerusalem là một trong những thành phố cổ nhất trên thế giới, chứa đựng những công trình linh thiêng của các tôn giáo.

Ở đây có Vòm Đá thiêng của người Hồi giáo, được cho là nơi nhà tiên tri Mohammed lên thiên đàng, cùng thánh đường Al-Aqsa, một trong những nơi linh thiêng nhất của người Hồi giáo. Cạnh đó là Bức tường Than khóc, nơi hàng triệu tín đồ Cơ đốc giáo hàng năm vẫn hành hương theo con đường mà Chúa Jesus đã đi trước khi bị đóng đinh và thăm Nhà thờ Mộ Thánh được các hiệp sĩ Thập tự chinh xây dựng vào thế kỷ 12 trên ngôi mộ của Chúa, theo USA Today.

Tuy nhiên, trong suốt hàng nghìn năm, Jerusalem không được bất kỳ đế quốc nào coi là thủ đô. Chỉ đến khi chiếm Jerusalem, người Anh mới biến nó thành thủ đô của vùng đất thuộc địa này, theo giáo sư Yehoshua Ben-Arieh, chuyên gia sử học tại Đại học Hebrew.

Trong ba thập kỷ người Anh cai trị Jerusalem, người Do Thái bắt đầu đổ về thành phố này với ước mơ phục quốc, trong khi người Arab bản địa dần thích nghi với thực tế rằng đế quốc Ottoman kiểm soát Jerusalem từ năm 1517 đã sụp đổ.


Một lính Anh và các tù binh người Palestine ở Jerusalem. Ảnh: Fox.

"Điều nghịch lý là khi đó người Do Thái lại cố né xa Jerusalem, đặc biệt là khu Thành Cổ", Amnon Ramon, chuyên gia tại Viện Nghiên cứu Chính sách Jerusalem, cho biết. "Thứ nhất là do Jerusalem được coi là biểu tượng của người Do Thái hải ngoại, thứ nữa là do các địa điểm linh thiêng của người Cơ Đốc và người Hồi giáo ở đây sẽ khiến việc xây dựng quốc gia Do Thái với thủ đô Jerusalem trở nên phức tạp hơn".

Những người Do Thái phục quốc đầu tiên chú trọng hơn vào Tel Aviv, thành phố mới được xây dựng trên một ngọn đồi, biểu tượng cho sự hiện đại. Trong khi đó, người Arab bản địa vẫn chưa vượt qua được cú sốc trước sự sụp đổ của đế chế Ottoman và đang điều chỉnh lại xã hội. Tầng lớp quý tộc Palestine ở Jerusalem nổi lên như những người lãnh đạo cho phong trào dân tộc Palestine và dần lâm vào thế đối đầu với những người Do Thái trở về phục quốc.

Tình trạng đối đầu giữa người Palestine bản địa và người Do Thái di cư bùng lên thành nhiều cuộc nổi loạn đẫm máu, khi người Do Thái phản đối lệnh hạn chế nhập cư do người Anh thiết lập vào năm 1939. Năm 1947, Liên Hợp Quốc thông qua phương án hai nhà nước, một Do Thái, một Arab, với Jerusalem được cai quản bởi một "chế độ quốc tế đặc biệt".

Thành phố chia đôi

Các nước Arab phản đối phương án này của Liên Hợp Quốc và phát động một cuộc tấn công vào Israel chỉ một ngày sau khi nhà nước non trẻ này tuyên bố độc lập vào năm 1948, nhưng họ nhanh chóng bị đánh bại. Trong tình trạng hỗn loạn và bạo lực đẫm máu giữa hai bên, rất nhiều người Do Thái và người Arab đã bị mất nhà cửa.

Sau cuộc chiến, Jerusalem bị chia thành hai phần: Tây Jerusalem thuộc về nhà nước Israel và trở thành thủ đô của nước này theo điều luật được thông qua vào năm 1950, trong khi Đông Jerusalem, bao gồm khu Thành Cổ, nằm dưới quyền kiểm soát của Jordan.

Theo Michael Dumper, giáo sư về chính trị Trung Đông tại Đại học Exeter ở Anh, sự phân chia này trở thành động lực đấu tranh của người Palestine. Israel lúc này đang tập trung xây dựng khu vực duyên hải như Haifa, Tel Aviv và Ashkelon thành khu thương mại thịnh vượng, trong khi Jordan chỉ chú trọng vào sự phát triển của thủ đô Amman.


Bức tường phân chia Đông Jerusalem và Tây Jerusalem năm 1967. Ảnh: Magnum.

Dưới sức ép của Liên Hợp Quốc và các cường quốc châu Âu, Israel thời kỳ này chấp nhận ý tưởng để quốc tế kiểm soát Jerusalem và tìm kiếm một thủ đô mới, chẳng hạn như Herzliya hay một thành phố ở miền nam. Họ còn nhận thấy rằng việc không kiểm soát các thánh địa ở Jerusalem còn giúp họ rảnh tay giải quyết những vấn đề hệ trọng khác, theo chuyên gia Ramon.

Các nước trên thế giới, trong đó có Mỹ, cũng tuân thủ nghị quyết của Liên Hợp Quốc và không chọn Jerusalem mà chọn Tel Aviv để đặt đại sứ quán.

Cuộc chiến bước ngoặt

Không sự kiện nào định hình cuộc xung đột đẫm máu ở Jerusalem nhiều hơn Chiến tranh Arab – Israel nổ ra năm 1967, trong đó Israel không chỉ đánh bại liên quân các nước Arab mà còn chiếm Dải Gaza và Bán đảo Sinai của Ai Cập, Bờ Tây và Đông Jerusalem của Jordan cũng như Cao nguyên Golan của Syria.

"Cuộc chiến năm 1967 giúp người Israel vượt qua nỗi lo sợ bại trận và đạt được cảm giác rằng họ có thể làm được mọi thứ. Việc chiếm được khu Thành Cổ cũng tác động rất lớn đến cảm xúc của người Israel", Menachem Klein, nhà khoa học chính trị tại Đại học Bar-Ilan ở Israel, nhận xét.

Hình ảnh lính Israel cầu nguyện tại Bức tường Than khóc mà họ từng bị cấm đến gần trong thời kỳ người Jordan kiểm soát Đông Jerusalem đã khắc sâu vào ý thức dân tộc của người Israel.
"Jerusalem trở thành tâm điểm của lòng sùng đạo chưa từng tồn tại trước đây", Rashid Khalidi, giáo sư nghiên cứu về Arab hiện đại tại Đại học Columbia, nói. "Điều đó đến nay đã được nâng lên đến mức độ chưa từng có khi chủ nghĩa dân tộc tôn giáo cứng rắn trở thành chủ đạo trong nền chính trị Israel, với Bức tường Than khóc là tâm điểm".

Chiến thắng của đảng Likud thân hữu năm 1977 đã củng cố niềm tin rằng Jerusalem là một phần trong bản sắc Israel và mang ý nghĩa biểu tượng ngày càng quan trọng. Năm 1980, quốc hội Israel thông qua đạo luật tuyên bố "Jerusalem, toàn vẹn và thống nhất, là thủ đô của Israel", dù nước này không sáp nhập Đông Jerusalem, động thái có thể khiến cộng đồng quốc tế nổi giận.

Hiệp ước Oslo

Hiệp ước hòa bình Oslo ký năm 1993 tạo ra Nhà cầm quyền Palestine quản lý Bờ Tây và dải Gaza, nhưng không đề cập đến những vấn đề cốt lõi như biên giới, người tị nạn và địa vị của Jerusalem. Gần một phần tư thế kỷ từ khi đó, triển vọng về một giải pháp hòa bình cho Jerusalem ngày càng trở nên xa vời.

Khi chính trị gia cánh hữu Ariel Sharon thăm Núi Đền, nơi có thánh đường Al Aqsa và Vòm đá Linh thiêng của người Hồi giáo vào năm 2000, những cuộc đụng độ đẫm máu nổ ra, kéo theo phong trào nổi dậy của người Palestine khiến khoảng 3.000 người Palestine và 1.000 người Israel thiệt mạng trong 5 năm.


Một vụ đánh bom tự sát của người Palestine ở Tây Jerusalem năm 2001. Ảnh: NYTimes.

Người Palestine cho rằng người định cư Do Thái đã lấn sâu vào Đông Jerusalem và chính quyền Israel khiến vấn đề trầm trọng hơn khi hủy bỏ giấy tờ tùy thân cấp cho người Arab ở Jerusalem. Tuy nhiên, người Arab vẫn chiếm 30-40% dân số của Jerusalem.

"Toàn thể cộng đồng quốc tế đều coi việc Israel sáp nhập và xây dựng khu định cư ở Đông Jerusalem từ năm 1967 là bất hợp pháp và từ chối công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel", giáo sư Khalidi cho biết. "Khi Trump thay đổi điều này, với tầm quan trọng của Jerusalem đối với người Arab và Hồi giáo, thật khó để một thỏa thuận bền vững giữa Palestine và Israel hay bình thường hóa quan hệ giữa Israel với các nước Arab có thể diễn ra".

Bình luận viên Marya Hannun của Slate thì gọi quyết định này của Trump là động thái "đùa với lửa", cảnh báo nó có thể châm ngòi cho một phong trào nổi dậy nữa của người Palestine, khiến bạo lực tiếp tục bùng lên ở vùng đất đã chứng kiến quá nhiều máu và lửa này.

Theo: Internet, MTG, VNEx…